СВИ МОЈИ ПРЕЦИ

          VASILIJE RAKOVIĆ - od Berana (Crna Gora), doselio se sa porodicom i braćom: UROŠEM, MILOŠEM  i TODOSIJEM - u Šumadiju. Seljakao se na nekoliko mesta dok se nije ustalio u okolini Aranđelovca. Možda je sa njima tu doselio i njihov otac i deda, ali se o tome ništa ne zna. Uglavnom, tu je ostao sa porodicom za stalno.  Od njega su potomci sinovi: Miloje, Stevan i Milun

          Nije tačno utvrđeno – niti dokazano, ali je moguće da je to onaj VASILIJE VIDAKOV iz Stanine Reke – koji je rođen 1855. godine, a živeo kod svojih rođaka: Marinka i Damjana RAKOVIĆA, u Staninoj Reci kod Valjeva – (vidi tabelu 64).

          Isto tako, što je možda i logičnije, ali nije sasvim tačno dokazano i verodostojno,  moguće je da je taj VASILIJE bio sin MILUNA (odnosno Miloja) RAKOVOG iz BORČA kod Kragujevca – koji su se tu doselili krajem XVIII. vijeka sa obala reke Tare iz Crne Gore – (verovatno Mušovića Bistrice), zbog čega su nazvani TARANI. (VIDI -  RAKOVIĆI IZ BORČA), mada ima i nekih predanja i mišljenja da su se doselili iz okoline Skadarskog jezera, odnosno Virpazara – u Zeti (Crna Gora).

          Zato će u ovom odeljku biti obrađen samo jedan deo VASILIJEVIH  potomaka, dok će nastavak ove grane RAKOVIĆA biti obrađen u odeljcima: RAKOVIĆI IZ BORČA i RAKOVIĆI IZ ŽIVKOVACA.

          MILOJE (Vasilijev) RAKOVIĆ, imao je pet sinova:  Uroša, Dušana, Milorada, Milivoja i Radenka.  

          UROŠ Milojev, imao je tri kćeri: Vidosavu, Kosanu i Ivanu, kao i dva sina: Svetolika i Stanoja. Vidosava je udata u Vasića. Ima dva sina (Vasići). Kosana je udata u Jeloviku i ima sina Dragana. Ivana ima dva sina.

          STANOJE Urošev, ima sina Radišu i kćer Mirjanu. Mirjana ima dva sina.

          RADIŠA Stanojev ima dve kćerke.

          SVETOLIK (Urošev),  živi u Čajetini. Ima sina MIKAILA i kćer  Bubu koji imaju po dvoje djece. Svetolik je  bivši milicioner iz Čajetine. Pričao je da su mu govorili njegov otac, a možda i deda, da su njegovi došli – zajedno sa njihovim rođacima do Zlatibotra, ne znajući do kog mesta, pa su se tu razdvojili. Njegov predak je predlagao da se tu ne zadržavaju nego da produže i traže bolje mesto za živlenje, pitomiju i bolju  zemlju.  Međutim, druga strana se sa tim nije složila već je htela tu da ostanu zbog dobre ispaše za stoku, pa su se oko toga i posvađali.  Svetolikovi preci produže, a ovi drugi ostanu. Oni koji su produžili zadržali su se i naselili u Belanovicu ispod Rudnika, tako da su danas Svetolikovi rođaci  RAKOVIĆI u Aranđelovcu i okolini, kao i u selu Venčac kod Kosmaja,  gde se vadi mermer, zatim RAKOVIĆI u Gornjoj i Donjoj Šatornji, oko Topole i Gornjeg Milanovca, Živkovcima, Lazarevcu itd. Svetolikov čukundeda ili navrndeda nije bio sam sa porodicom. Bilo ih je još možda dva – tri brata.

          Jedno predanje govori da je RAKOVIĆE, koji slave Đ U R Đ I C U, doveo RISTIVOJE RAKOVIĆ iz Draževića kod Prijepolja i nastanio ih u selo Gorjane, od kojih sada ima devet kuća. (vidi – RAKOVIĆI IZ GORJANA).

          Na osnovu pisma koje sam 2000. godine dobio od  Nade Raković – supruge pokojnog  ARANĐELA, jednog od Vasilijevih potomaka, koji je umro 1999. godine, tačno se vidi da se Vasilije ili njegov otac doselio iz okoline Berana, verovatno iz Lubnica, u Šumadiju i nastanio se u Gruži u mestu Borač kod Knića, (ali je pitanje dali je taj podatak verodostojan i tačan), te da je pored sina Miloja (034-895-220) imao tu u Boraču i drugog sina Miluna koji je tu živeo, a  njegovi potomci RAKOVIĆI tu i danas žive.

 

                                 I. FAMILIJA

          

U Milićevom selu blizu Užičke Požege negde pred kraj devetnajestog veka živeo je Svetozar (Svele) Raković. Dali se radi  o onom Svetozaru iz sela Trešnjevica kod Arilja ili  pak  o nekom drugom, nije utvrđeno, ali sama teza da se radi o dva Svetozara Rakovića koji su živeli u istom periodu na tako kratkom odstojanju manje je održiva.

          SVETOZAR (Svele) RAKOVIĆ, prema pričama njegovih potomaka vodi poreklo iz Hercegovine, odnosno okoline Nevesinja. Bio je borac na Solunskom frontu, gde je i poginuo. Živeo je  u Milićevom selu gde je imao sinove:  Blagoja  i Leka, kao i kćeri: Sofiju, Joku, Miku i Danicu.

          Sofija (Soja) imala je sina Mila i kćerku Dragicu.  Mile ima kćer Jasminu, a Dragica ima sinove: Milana i Zorana koji žive u Valjevu i imaju svoje potomstvo. Joka nije imala dece. Mika je imala sina Živka koji nije imao dece. Živela je u Vigoštu kod Arilja. Danica je udata u Virovo kod Arilja.

          BLAGOJE Svetozarev, rođen je u Milićevom selu. Bio je oženjen Milevom Mirkić sa kojom je imao  kćer Milinku i sedam sinova: Milovana, Dragomira, Miodraga, Svetozara, Mikaila, Borivoja i Radišu. Svi su rođeni u Milićevom selu. Milinka je udata i živi u Gorobilju, a  ima sina Jovana i kćer  Snežanu. Jovan ima dve kćeri: Mariju i Nedu, a Snežana sina Mladena i kćer Milicu.    

          MILOVAN Blagojev,  rođen je 1936. godine u Milićevom selu. Od 1959. godine živi u Bačkoj u mestu Gajdobra kod Novog Sada, gde ima kuću u ulici Mire Popare 6. Tel. 021-762-079, kao i stan u Novom Sadu – Skojevska 7. Tel. 021-633-5862.  Oženjen Marijanović Jovankom sa kojom ima dva sina: BLAGOJA (021-541-862) i DUŠANA (Duška). 021-762-079.  Ima dvoje unučadi: Jasminu i DEJANA.

          DRAGOMIR Blagojev, živi u Milićevom Selu. Tel. (031) 894-577, 031-721-677.  Ima sina MIŠA i kćerku Milicu koja ima Dragoslava i Miroslava.

          MIODRAG Blagojev, živi u Milićevom Selu kod Požege. Ima sina Andriji i kćer  Danicu koja ima: Nenada i Katarinu.

          ANDRIJA  Miodragov, Tel. 031-894-151. Ima dve kćerke: Milicu i Anu.

          SVETOZAR Blagojev, dobio je ime po svom djedu Svetozaru. Živi u Požegi. Tel. 031-812-001. Ima dve kćerke: Milevu i Veru. Mileva ima Dejana i Ivanu. Ivana je udata u Pavloviće. Živi u Borči kod Beograda. Vera ima sina Aleksandra i kćer Đurđu. Tel. 031-890-510.

          MIKAILO Blagojev, živi u Milićevom Selu. Ima dve kćeri: Branu - koja ima sina Mirka (a on sina) i kćer Mariju i Svetlanu koja ima sina Duška i kćerku Slađanu.

          BORIVOJE (Boka) Blagojev, ima sina Dragana i kćer Draganu - a ona  Dragana.

          DRAGAN Borivojev živi u Zrenjaninu. (023-846-398) – (Borivoje u selu Boka).

          RADIŠA Blagojev živi u Nemačkoj. Ima dva sina: Radovana i Sava, te kćerku Slađanu koja takođe živi u Nemačkoj, a ima jednog sina i kćerku Sandrinu.

          RADOVAN Radišin ima kćer Bojanu (031-896-417) koja ima Stefana i Nevenu.

          SAVO Radišin ima sinove: Milomira, Ostoju i Sretena.

          MILOMIR Savov, živi u Milićevom Selu. Ima kćer Borku koja živi u Beogradu.

          OSTOJA (Cole) Savov - 031-890-510, 031-814-089,  031-714-089. Ima sina PREDRAGA i kćer Svetlanu. Žive u Požegi.

          SRETEN Savov,  živi u Požegi. Tel. 031-811-993. Ima dva sina: Nenada i Dejana i kćer Gordanu.

          LEKO Svetozarev – RAKOVIĆ, imao je sina Branka i kćeri: Milosavu i Milunku.  Milosava ima dva sina: Miša i Milana. Žive u Požegi. Mišo ima dve kćerke, a Milan jednog sina i kćer Branku.

          BRANKO Lekov je mlad poginuo u saobraćajnoj nesreći. Ima sina Miroslava i kćer Snežanu.

          MIROSLAV Brankov, ima sina BRANKA, a Snežana ima Uroša i Danila.

          U malenom selu Trešnjevica kod Arilja živeo je MILOVAN RAKOVIĆ, čije ime se uveliko pominje od 1843. godine, ali njegovi potomci ne znaju koliko pokolenja je bilo ispred njega i čiji je bio sin, ali na osnovu nekih saznanja i usmenih predanja koja su se prenosila sa kolena na koleno predpostavljaju i smatraju da je rođen  1823. godine, a da je ovo bratstvo nastalo od izvesnog RAKA  ĐUROVIĆA.

          Nije tačno utvrđeno - niti dokazano, ali je moguće da je njihov predak onaj neustrašivi hajduk -  RAKO Đurov – Đurović, koji je sa Kuč Ilijom hajdukovao upravo na ovom regionu od planine Koma preko Berana, Rožaja, Sjenice i Ivanjice do Prokletija – braneći svoje pleme i sunarodnike od raznih Turskih zulumćara, a što je opisao Marko Miljanov u svojim djelima ''PRIMERI ČOJSTVA I JUNAŠTVA'' i narod, širom Srbije opjevao u mnogim junačkim narodnim pjesmama.

          Isto tako, moguće je i da je to onaj Milovan Jovice Rakova – koji je preko Mojkovačke Bistrice i Pljevalja, sa svojim rođacima došao na Zlatibor i Omanicu (Čajetinu), a možda odatle produžio i do Ivanjice, sa nekim od svojih sinova – jer je poznato da  su se neki RAKOVIĆI iz Čajetine: Milan, Prodan (Projo), Dragutin, Miloš i drugi preselili i nastanili se u okolini Ivanjice – odakle su se kasnije selili prema Dragačevu, Guči, Požegi, Čačku itd.

          Takođe se i u Staninoj Reci kod Valjeva u Turskom defteru  - tj. popisu poreskih obveznika iz 1863. godine, kod domaćinstava: Marinka, Damljana i Vidaka Rakovića pominju imena: Prodana (Proke), Petra, Velimira, Luke i drugih RAKOVIĆA, koji su se odatle mogli raseliti i nastaniti u ovom regionu od Užica do Ivanjice, a kasnije njihovi potomci prema Beogradu  i dalje.

          MILOVAN RAKOVIĆ je  u  Dragačevskom  srezu bio jedan od najuglednijih ljudi i važio za izuzetno valjanog,  viđenog, vrednog i bogatog  čoveka na ovoj teritoriji. Odlikovan je ''TAKOVSKIM KRSTOM'' i pominje se kao opštinski i sreski činovnik i sudija. Imao je više djece – od kojih se saznaje za Živana Rakovića.

          ŽIVAN Milovanov RAKOVIĆ, rođen je negde oko 1845. godine, Bavio se zemljoradnjom i trgovinom. Njegovi  potomci su dva sina: Velisav i Spasoje Raković.

          VELISAV Živanov, sa suprugom Draginjom živeo je na svojoj očevini u selu Trešnjevica kod Arilja. Bavio se zemljoradnjom. Imali su šestoro djece: - sinove: Vojislava i Radonju i kćeri: Peru, Katu, Ljubicu i Tajsiju.

          VOJISLAV Velisavljev je poginuo u ratu, a iza njega je ostala kćerka Sofija. Moguće je da se dva puta ženio i da je imao još djece čiji potomci sada žive u Milićevom Selu kod Požege (vidi tabelu 76 – RAKOVIĆI IZ MILIĆEVOG SELA).

          RADONJA Velisavljev, bavio se uglavnom zemljoradnjom, a bio je i tesar, pintor i svirač. Živeo je sa suprugom Jelom – rođenom Damljanović (1895-1941) iz Starog Vlaha (Trudovo).  Imali su tri  kćerke: Drinku, Milenu i Borku – sve su bile udate i imaju svoje potomstvo, kao i tri sina: Milana, Sima i Radosava.  

          MILAN Radonjin,  živi u Trešnjevici. Tel. 031-890-607. Rođen je 1922. godine. I danas živi na velikom poljoprivrednom posedu. Nije se ženio. Bio je čuveni i poznati trgovac. Bio je sreski odbornik i učesnik u NOB.

          SIMO Radonjin  031-890-708 (u Trešnjevici) Rođen je 1935. godine. Radni vek je proveo u Beogradu. Sada je penzioner. Sa suprugom Milevom ima kćerku Ljilju – rođenu 1961. godine i sina Ivana (Ivicu).

          IVAN (Ivica) Simov (u Trešnjevici – 031-890-708. Rođen je 1967. godine. Živi u SAD – u Kaliforniji – opština San Markus.  Sa suprugom Vesnom ima kćerku Ivanu i sina  VASA.

           XVIII.    R  A  K  O  V  I  Ć  I   IZ  OSONICE – KOD IVANJICE

 

          MILAN RAKOVIĆ – predak je jedne grane RAKOVIĆA koji naseljavaju područje  Dragačeva i okolinu  Čačka. Njegovi potomci ne znaju tačnu godinu njegovog rođenja, ali predpostavljaju da je rođen negde između 1840 – 1850. godine. Nije im poznato ni mesto njegovog rođenja, niti pak imena njegovih roditelja, kao ni to dali je imao još svoje braće i sestara.  Veruju da vodi poreklo iz Crne Gore – od Berana

          Pouzdano znaju i verodostojnim smatraju podatak  da je bio seoski sluga, najverovatnije siroče, koji je kao dete sve do svoje ženidbe,  služio od gazde do gazde u okolini Ivanjice u mestu  O S O N I C A  u zaseoku LUKE.

          Tražeći tako posao i bogatije poslodavce, kretao se i spuštao  od Ivanjice prema Čačku, napuštajući tako ta zabačena i pasivnija Ivanjička sela i zadržavajući se u ravničarskim krajevima, gde je i zemlja bila plodnija, stigao je tako u mesto GORAČIĆE, koje se nalazi na jugoistočnim obroncima planine Jelice oko 40 kilometara udaljeno od Ivanjice i oko 25 kilometara daleko od Čačka. U Goračićima se zadržao kod porodice Veselinović, jedne od starosedelačkih porodica u ovom kraju, gde je ostao duže vreme na radu. Kao veoma marljiv i vredan momak, kod gazde je stekao veliko poverenje, tako da mu se mnogo dopao,  pa je svoju kćerku jedinicu Maru udao za Milana. Time je njegova sudbina bila određena i vezana za Dragačevo. Oženivši se tako gazdinom kćerkom, nasledio je tastovo imanje i postao gazda na svojoj zemlji u to vreme, negde sredinom ili  pred kraj XIX. veka.  Kao vrlo  vredan čovek na svojoj imovini, postao je tako i veoma ugledan  domaćin i pravi vizionar  Srpskog seljaka u tom vremenu. U sopstvenoj režiji, proizvodio je razne poljoprivredne proizvode po kojima je taj kraj bio poznat i sa njima veoma uspešno trgovao širom Srbije, pogotovo u za to vreme dalekom Beogradu. Tako je uvećavao svoj kapital,  imovinu i svoje posede. Kupio je još jedno imanje  koje se nalazilo  na pitomijem mestu, smatrajući da će tu biti novi centar sela i mesto glavnih komunikacija i događaja, što se i obistinilo još za njegova života. Tako je porodična kuća RAKOVIĆA zauzela centralno mesto u današnjim Goračićima.

          Ostao je poznat u istoriji i široj javnosti kao jedan od aktera Goračke bune iz 1893. godine, kada su Goračani uspešno odbranili svoju opštinu od strane tadašnjeg režima vlasti. Taj događaj se beleži kao inspiracija radikalske bune, što je opisao i Dobrica Ćosić u svojim ''Korenima''.

          Umro je najverovatnije 1916. godine, a neposredno pred samu smrt pokazao je svojoj snahi gde da ga sahrane, pa je ta njegova želja i ispunjena i na taj način je osnovao groblje u koje se sahranjuju, sve do današnjih dana, samo pripadnici porodice RAKOVIĆ. To groblje se nalazi, od Guče daleko 8 kilometara, na uzvišenju udaljeno od porodične kuće Rakovića  na oko 70 metara vazdušne linije, odakle se pruža pogled na čitavo Dragačevo. Imao je dva sina: Petra i Velisava.

          PETAR Milanov RAKOVIĆ, ostao je da živi u Goračićima na imanju koje je njegov otac nasledio od Veselinovića, a odatle se kasnije  njegov sin Radovan preselio u Zablaće kod Čačka. Imao je sinove: Milutina, Radovana i Milojka, te kćeri: Radmilu - (Petriju) - koja se udala za Satarića u Goračiće, a ima četiri sina i Draginju – udatu u Popoviće, koja je imala kćer Ružu.

          MILUTIN Petrov je ostao da živi na imanju  koje je nasledio njegov djed Milan,kada je prvi put došao,  a na kome je kasnije živeo i njegov otac Petar. Milutin je

 iza sebe ostavio kćer Dušanku, koja se udala, odnosno dovela muža na svoje imanje, koji se tu prizetio. Imao je i dva sina: KOZA i MILORADA. Milutin je bio učesnik ratova 1912 – 1918. godine i nosilac Karađorđeve zvezde za hrabrost. Prešao je peške Albaniju. Bio je i predsednik opštine Goračići.  Kao ponosni Solunski ratnik umro je 1947. godine.

          KOZO Milutinov ima dva sina: DIMITRIJA i PAVLA.

 

 

                                                        

 

                                    J A K O V LJ E V I Ć I  -  P E R I Š I Ć I

 

          PERIŠA (Jakovljev) Jakovljević, rođen je 1803. godine. Bio je dve godine stariji od svog brata Rajka (Raka). Oženjen je Stojom sa kojom je imao sinove: Vukajla i Zariju.

          VUKAJLO Perišin je umro kao dete mlad i ne oženjen.

          ZARIJA Perišin – PERIŠIĆ, rođen je 1825. godine. Oženio se Đurđijom sa kojom je imao sinove: Petra (1853), Milosava (1855) i Stanisava (1870), te kćerke: Mariju, Petriju i Ružicu, koje su se udale.

          PETAR Zarijin se nije ženio.

          STANISAV Zarijin takođe nije ženjen i nema potomstvo.

          MILOSAV Zarijin PERIŠIĆ, rođen 1855. godine. Oženio se Stanisavom sa kojom je imao tri sina: Čedomira (1881), Mihaila (1883) i Aleksu (1885).

          ČEDOMIR Milosavljev se nije ženio.

          ALEKSA i Mihailo Milosavljevi su se oženili i podelili, pa ih tako nalazimo u 1941. godini.

          MIHAILO Milosavljev PERIŠIĆ, žena Milenka, brat Čedomir, sin Milan, snaha Rosa, unuk Milić, unuka Milika, i sinovi: Radiša i Milosav.

          U međuvremenu su Mihailo, Milenka, Čedomir, Milan i Rosa pomrli.

          RADIŠU je posinio njegov stric Aleksa Perišić.

          MILOSAV Mihailov se privenčao za Vidu, kćerku Ljubiše Điporovića iz Marinkovine, sa kojom je imao sina Ljubišu. Nešto kasnije Milosav je napustio brak sa Vidom i odselio se na Ub gde i danas živi. Milika se udala u Ub.

          MILIĆ Milanov, oženio se Stanijom i imaju sina Miodraga – Mikoša i kćerku Milijanu, koja je udata za Radovana Jovanovića – Cala.

          Sada u toj kući žive: Milić Perišić sa ženom Stanijom i sinom Miodragom – Mikošem.

          ALEKSA Milosavljev PERIŠIĆ se dva puta ženio: Kajsijom i Darinkom.

          Pošto mu je jedina kćerka Milika, koju je imao iz predhodnog braka sa Kajsijom, umrla, a sa Darinkom nije imao potomaka, Aleksa je posinio svoga sinovca Radišu Perišića.

          RADIŠA se oženio sa Malinom Lučić i imaju sina Miladina i kćerku Miladu, koja je udata.

          MILADIN Radišin PERIŠIĆ se oženio Ljiljanom i imaju kćerke: Slavicu i Anu, a sa porodicom se odselio u Kosjerić. U međuvremenu su Aleksa i Darinka umrli.

          Sada tu žive: Radiša Perišić sa ženom Malinom, kojima povremeno dolazi sin Miladin sa svojom porodicom.

          Godine 1941. u selu je bilo 2 kuće RAKOVIĆA i 2 PERIŠIĆA. Sada postoje 2 kuće Perišića i 1 kuća RAKOVIĆA.

 

 

                            J A K O V LJ E V I Ć I  -  R A K O V I Ć I    

          TEOFILO Rajkov (RAKOV) RAKOVIĆ, rođen je 1826. godine. Dva puta se ženio.  Sa prvom ženom Vasilijom imao je sina Radinka (1852.) godine. Kada je Vasilija umrla, Teofilo se oženio Marijom sa kojom je imao pet sinova i to: Vladimira (1855), Velimira (1862), Bogdana (1869), Mijata i Marjana, kao i kćeri: Nerandžu, Anicu i Sofiju.

          Kao što je već napred navedeno, Teofilo je u svoje vreme bio dobar domaćin i veoma uticajan čovek u selu i opštini. Tako je 1863. godine bio predsjednik Opštine Radanovačke, a 1872/73. godine i prvi predsednik Opštinskog izbornog suda.

          RADINKO, VLADIMIR i VELIMIR  su umrli još kao djeca, veoma mladi.

          MIJAT i MARJAN su poginuli u I. svetskom ratu 1916. godine ne oženjeni, pa tako nisu imali svojih potomaka.  Bili su poznati kao veoma dobri violinisti.  

          BOGDAN  Teofilov, rođen je 1869. godine. Kasnije se oženio Kosarom i sa njom imao sinove: Svetozara (1902) i SLAVKA (1905), te kćeri: Petriju i Svetislavu. Posle Teofila – Bogdan preuzima domaćinstvo, pa tako nalazimo da se u Bogdanovom domaćinstvu nalaze i njegova braća i sestre koje su se kasnije udale.

          Bogdanovo domaćinstvo, posle svih ovih promena , preuzima da vodi njegov sin Svetozar, koje nalazimo 1941. godine ovako:

          SVETOZAR Bogdanov RAKOVIĆ, rođen 1902. godine, žena Koviljka, sin Teovilo – (Tole), kćerke:   Rosa, Milena i Radojka.

          U međuvremenu Svetozar i Koviljka su umrli. Kćerke se udale.

          TEOVILO Svetozarev se oženio Mirkom sa kojom ima sina Milijana i kćerku Dobrinku., koja se udala.

          MILIJAN (Miljan) Teovilov (Tolev) se oženio Milkom. Imaju sinove: Slobodana i Dragana, kao i kćerke: Biljanu i Draganu. Milijan Raković – Tolovac je jedan od najuglednijih domaćina u selu Radanovcima. U svom uglednom domaćinstvu za preduzeće ''Povlen'' iz Kosjerića  RJ u Radanovcima, kao ugovorni proizvođač, vrši tov junadi, kao i mnogi drugi poljoprivrednici iz ovog sela. Tel.  031-880-544 u Kosjeriću.

          SLOBODAN Milijanov se nesrećnim slučajem, zajedno sa babom Mirkom 1993. godine utopio u kacu sa kominom. Posle ovoga i Teovilo (Tole) je umro.

          DRAGAN Milijanov živi sa svojim roditeljima i sestrama u novoj kući u selu.

          PAVLE Rajkov (Rakov) Raković, brat Teofilov, rođen  1837. godine. Zvali su ga Leontije (Leko) Raković. Oženio se Stanom i imao sinove: Romana (1852 ?), Milovana (1858), Ninka (1860), Vitora (1868), Milivoja (1877) i kćer Draginju.

          ROMAN, MILOVAN, NINKO i VITOR su mladi umrli i nisu se ženili.

          MILIVOJE Pavlov, rođen je 1877. godine. Bio je veoma poznati narodni guslar. Dva puta se ženio. Sa prvom ženom Marijom imao je sina Miloša (Džula) rođenog 1907. godine. Sa drugom ženom Vatijom imao je kćerku Borku, koja se udala.

          MILOŠ (Džule) Milivojev sa suprugom Katarinom – Katom ima dve kćeri: Stanojlu – Bulu i Radomirku.

          U međuvremenu Miloš i Kata su umrli. Radomirka se udala. Stanojla – Bula dovela je i udala se za Timotija Krstovića, koji se prizetio, sa kojim ima sina Vojislava. Vojislav se oženio Dobrinkom i imaju kćerku Zoricu. Timotije je takođe umro.

          Sada u toj kući žive: Stanojla – Bula Krstović, sin Vojislav (Voja), snaha Dobrinka i unuka Zorica, pa je tako ova porodica RAKOVIĆ prešla u familiju Krstović

          U knjizi RADANOVCI, Sebastijana S. Jovanovića – (str. 91 i 199), od familije RAKOVIĆ pominju se: SREDOJE, kojem je 1943. godine zapaljena kuća iz zaseoka Kandići i poznati kovač RAKOVIĆ SPASOJE iz sela Drenovaca koji je seljanima zubarskim kleštima vadio bolesne zube i tako ih spašavao od velikih bolova,  ali se ovde nigde ne pominje čiji su oni bili, niti ih ima u datom rodoslovu RAKOVIĆA.

                          XVII.    R   A   K   O   V   I   Ć   I     IZ    R A D A N O V A C A 

          Selo Radanovci nalazi se na severnom delu Zlatiborskog okruga i opštine Kosjerić, odnosno na severu nekadašnje Užičke Crne Gore.

          Smešteno je na jugoistočnim obroncima planine Povlen i jedno je od Povlenskih sela u zapadnoj Srbiji.

          Graniči se selima koja pripadaju opštini Kosjerić i to:  sa istoka Drenovcima, sa juga Dubnicom, sa jugozapada Paramunom, kao i selima koja pripadaju opštini Valjevo: sa zapada Gornjim i Donjim Taorom, a sa severa Leskovicama.  

          Od  Kosjerića ka severu, Radanovci su udaljeni 12 kilometara, a 6 kilometara  zapadno od varošice Ražana, koja se nalazi na regionalnom putu  Užice – Valjevo. Iz oba ova pravca može se stići asfaltnim putem do centra sela – Borka. Takođe, iz svih susednih sela, ali makadamskim drumom, može se stići u Radanovce.

          Isto tako u Radanovce se može doći od železničkih stanica Drenovački  Kik i Ražana  udaljenih dva odnosno tri kilometra, koje se nalaze na pruzi Beograd – Bar, a koja prolazi kroz susedno selo Drenovce.

          Selo je povezano sa Kosjerićem autobuskom linijom koju drži ASP ''Raketa'' iz Užica.

          Radanovci, kao i ostala Povlenska sela, je planinskog tipa i nalazi se na paleozojskim škriljcima, a većina njegovih zaseoka nalazi se na izvorištima potoka i rečica. Teritorija Radanovaca počinje od reke Skrapež (Radanovačke reke), zahvatajući njegovu levu obalu  i uz brojne potoke, rečice i kose penje se visoko uz brda i planine ka obroncima planine Povlen, tako da se gornji deo sela nalazi na visini od oko 900 metara nadmorske visine.

          Radanovci su izuzetno bogati vodom i imaju mnogobrojne izvore čija je voda bistra, čista i pitka. Od tih izvora formiraju se potočići i potoci koji se ulivaju u reke. Mnoge od tih izvora odvajkada su stanovnici Radanovaca koristili za potrebe svojih domaćinstava. Izvori su česti, ali nisu suviše jaki, izuzev Taorskih vrela od kojih se formira reka Skrapež, ili kako je ovde zovu Radanovačka reka.

          Bogat vodeni potencijal reka i potoka, naročito kada oni nabujaju u proleće, posle topljenja snega na planinskim visovima ili u jesen posle čestih i velikih kišnih padavina, Radanovčani su oduvek znali da racionalno koriste, gradeći na tim potocima i rečicama vodenice i valjalice,  tako da i u Turskim tefterima (katastarskim popisima) još iz XV. i  XVI. veka nalazimo da su tu radile vodenice i valjalice.

          U popisu stanovništva i njihove imovine u Radanovcima iz 1863. godine nalazimo 18 ljudi koji su imali svoje samostalne ili zajedničke vodenice.  Ukupno je tada u selu bilo 8 vodenica, a među njihovim vlasnicima bili su i neki VUKAJLOVIĆI, od kojih je kasnije nastalo  bratstvo JAKOVLJEVIĆI i  rodovi: MILOVANOVIĆI, PERIŠIĆI i R A K O V I Ć I.  Tu su, pored ostalih, upisani kao vlasnici vodenica: Stevan Jakovljević, Teofil Jakovljević, Borisav Milovanović, Jovan Milovanović, Milovan Milovanović i drugi.

          Na Radanovačkoj reci, preko stotinu godina radila je i seoska redovnička vodenica u kojoj su se redovnici, po jednom ustaljenom redu, smenjivali i radili u njoj.

 

          U selu Stanina Reka, (Stave) blizu Pričevića, u Opštini Valjevo, živi jedan manji broj RAKOVIĆA čiji su preci tu doselili negde u prvoj polovini devetnajestog vijeka.

          Prema predanju, tražeći bolje uslove za život, prilikom seobe u jednoj porodici RAKOVIĆ bila je neka STANA, koja je umorna i iscrpljena od napornog putovanja sa svojom familijom tu zastala da se napiju vode i dobro odmore. No, nakon odmora nije joj se išlo dalje pa predloži da se tu zadrže i ostanu. Cela porodica prihvati njen predlog, pa se tu i nastaniše, a selu dadoše ime Stanina Reka. Ovo selo je kasnije pripadalo Opštini Stave, dok je to danas Valjevska Opština.

          U knjizi Stave, autora Milisava Sv. Ristivojevića na stranama 145 i 146 postoji rodoslov RAKOVIĆA, kao i spisak članova domaćinstva: MARINKA,  DAMNJANA i VIDAKA RAKOVIĆA, iz spiska poreskih obveznika iz 1863. godine. U pomenutim spiskovima vidi se da je vreme doseljenja tih porodica XVIII. vek, (što je verovatno greška, jer se prema godinama rođenja jasno vidi da je u pitanju devetnajesti vek). Iz spiskova se takođe vidi da sve tri porodice vode poreklo iz sela Jaklja, - Užički okrug. Naveden je i broj članova domaćinstva, tako da je domaćinstvo Marinka Rakovića – zemljoradnika, brojalo 8 članova (ženska lica poimenično nisu uneta).

          Domaćin MARINKO RAKOVIĆ – star 50 godina (rođen 1813),

Sinovi: Jovan  24 godine, Bogdan 14 godina, Teodosije 10 godina, sinovac Proka 10 g.

          Domaćinstvo Damnjana Rakovića brojalo je 10 članova:

          Domaćin DAMNJAN RAKOVIĆ star 47 godina (rođen 1816),

Žena Stanojka 40 godina,  -  Sinovi: Petar 13 godina i Luka 7 godina,

Brat Gavrilo 36 godina – žena Danica 30 godina,: sin Velimir 5 godina, snaha Anica 30 godina, - sin Zarije 9 godina, - kćer Filipa 14 godina.

          Domaćinstvo Vidaka Rakovića brojalo je 6 članova:

          Domaćin VIDAK RAKOVIĆ star 40 godina (rođen 1823.)

Žena Jovana 30 godina, - kćeri: Ružica 5 godina i Vukosava 3 godine,

Sinovi: Andrija 13 godina i Vasilije 8 godina.

          Rodoslov MARINKA RAKOVIĆA, za koje je podatke pripremio Zlatomir – Zlaja (unuk Sretenov), urađen je znatno kasnije i izgleda ovako:

I-------I------------------------------I?------------------------------I--------------------------------

1. Marinko (r.1813 - +?)                                         2. Brat ??? (umro pre 1863. godine)

 -  Ivana (r.1820. - +?)                                              -  Jerina (r.1823. - +?)

I---------------I------------------I------------------                   I

1. Jovan      2. Bogdan          3. Teodosije                2. PROKA (r.1853.)-Milinka (1857)

   (r.1839.)     (r.1849.)            (r.1853.)                            I

                                                                                  1. SRETEN (1879-1941)-Živodarka

                        I-------------------------------------------I

                        2. VIDOJE (1899-1976)                   3. MIHAILO ( Milinko -Mića)

                         -  Jelena (Jeca) Ristivojević

                            (1900-1975) – Sahranjeni u Valjevu.

I--------------------------------------I----------------------------------------------------------------I

1. MIRKO (1921-1992)- Milica (1926)  :     2. ZLATOMIR (r.1925.)-Dušanka (1928)

         I                                                                        I

1.SLOBODAN (1948)                                   1. DUŠAN (1960) – Verica (1962)

          Na samoj tromeđi između Srbije, Bosne i Crne Gore – na putu  između Priboja i Rudog, smešteno je maleno selo Sjeverin, koje pripada opštini Priboj, a od njega je udaljeno oko petnajestak kilometara nizvodno na samoj  levoj obali brze,  bistre i hladne  rijeke Lim. To je kolevka nekoliko porodica RAKOVIĆ, čiji preci su se tu doselili  u nepoznatom vremenu i naselili pored reke Lima, a najverovatnije negde iz Crne Gore – prema predanju negde od Nikšića.

          Sudeći prema slavi koju ove porodice slave kao svoje krsno ime, SVETOG NIKOLU,  moguće je da vode porijeklo iz Kuča, ali nije pouzdano utvrđeno. 

          STEVAN RAKOVIĆ, -  mesto i  tačna godina njegovog rođenja se ne zna, ali se zna da je živeo tu u Sjeverinu, gde i sada žive njegovi potomci RAKOVIĆI. Moglo bi se predpostaviti da je rođen negde oko 1885. godine, pošto je 1914. mobilisan i otišao u rat na Solunski front, iz kojeg se više nije vratio.  Pričalo se da je poslednji put viđen na Kolubari, međutim i posle traganja za njim niko ne zna gde je poginuo ili gde je sahranjen. Bio je oženjen Stanislavom Stojnić iz Batkovića  - SO Priboj. Po zanimanju je bio zemljoradnik. Imali su sinove:  Rista, Boža, Novka, Miliju i Miletu.

          RISTO Stevanov rođen je u selu Sjeverin u zaseoku Živinice, gde je i živeo. Po zanimanju je bio zemljoradnik. Bio je oženjen Spasenijom Šušanj iz istog sela. Umro je 1960. godine. Imao je sinove: Dragoljuba, Petra, i Uroša, te kćeri: Gojku, Bojanu i Borku. Gojka je udata. Ima:  sina Slavišu, a on: Milicu i Dimitrija, kćer Snežanu, a ona Miloša i Lidiju. Bojana ima kćeri: Milicu, a ona Jasminu i Nikolu, Vesnu, a ona Nedu.  Borka ima sinove: Sašu, a on Jovana, Pavla i Jelenu, Vojislava, a on Sofiju.

          DRAGOLJUB Ristov, Tel. (030) 35-117, 030-425-217. Rođen je 1926. godine u Sjeverinu, opština Priboj. Po zanimanju je bio milicioner. Službovao je najprije u Nišu, a potom u Boru, gde se i nastanio. Oženio je Ljeposavu Bojović iz Pribojskih Goleša. Imaju sina Iliju i kćer Zorku. Zorka je udata. Ima: Bojana i Ivana.

          ILIJA Dragoljubov, Tel. (030) 35-117, 039-425-217.  Rođen je 1949. godine u Sjeverinu. Kao maleni dječak sa roditeljima je došao u Bor, gde i danas živi i radi. Zapošljen je u RTB-u. Oženjen je Nevenkom Đorđević iz Ražnja kod Paraćina. Imaju sina MILANA koji je rođen 1985. godine.

          PETAR (Pero) Ristov, Tel. (058) 783-891, 058-711-891.  Rođen je 1941. godine u Sjeverinu. Radni vek je proveo u Austriji kao građevinar. Sada je u penziji i sve više vremena provodi u svom rodnom selu. Oženjen je Dragicom Bukvić iz Batkovića sa kojom ima sinove: Dragana i Mlađena, kao i kćerku Ljubinku. Ljubinka je udata i ima: Miloša i Nataliju.

          DRAGAN Petrov, Tel. (073) 783-891, 058-711-963. Rođen je 1962. godine u Sjeverinu gde i danas živi. Poslije nekoliko godina provedenih u Rusiji vratio se u rodno selo i ostao da živi na svojoj djedovini, odnosno očevini na svom imanju  i svojoj rodnoj grudi. Oženjen je Svetlanom Dolaš iz Mokronoga – SO Rudo. Imaju sina Dalibora i kćeri: Danijelu i Marinu.

          DALIBOR Draganov,  rođen je 1988. godine.

          MLAĐEN Petrov Tel. (022) 333-196, rođen je 1965. godine u Sjeverinu. Oženjen je Borkom Janjić iz Rudog. Živi u Novoj Pazovi gde se bavi privatnim biznisom. Ima kćer Ljiljanu i sinove: MILANA i PETRA. Milan je rođen 1992, a Petar 1999. godine.

          U malom Bosanskom  gradiću Rudom RAKOVIĆI  su se doselili, prema kazivanju njihovih potomaka, negde iz Crne Gore. Ne zna se kako su i zbog čega došli u Rudo. Zna se da su tu živeli na Turskoj zemlji i da su bili zemljoradnici  i ovčari, te da su po Zakonima otomanskog carstva morali davati godišnji danak u žitu i mrsu. Tu  su se doselili negde između 1750 – 1820. godine, verovatno u vreme pohare Kuča 1774. godine.

          Dakle, pod vlašću Turaka i muslimanskom okruženju, u veoma teškim i bednim uslovima življenja i robovanja, pod uslovima raznih haračlija i hajdučije, bilo je pravo čudo održati se, a još veće davati djeci  pravoslavna imena, po pravoslavnoj crkvi  i tako ostati dosledan pravoslavlju, Srpskoj pravoslavnoj veri i običajima.

          Slave SVETOG STEFANA (09. januara) i smatraju da im je to jedina prava veza sa njihovim precima, a neki i podsvesno osjećaju da su Svetosavskog roda i da verovatno potiču iz stare države Raške.

          Neki pokazatelji upućuju da su migraciona kretanja tog bratstva išla iz stare Raške, odnosno Crne Gore, preko Sandžaka, jednim krakom prema zapadnoj Srbiji, a drugim prema jugo-istočnoj Srbiji i Bosni. U nama bliskom periodu ta kretanja su išla preko centralne Srbije prema Beogradu i Vojvodini.

          JOVAN  RAKOVIĆ  je jedan od potomaka tih doseljenih Rakovića iz Rudog. Živeo je u Rudom sa suprugom Petrom negde oko 1897. godine, što znači da je mogao biti rođen negde oko 1870. godine. On je bio zanatlija, a Petra domaćica. Neki njegovi mlađi potomci predpostavljaju da je i on živeo negde u Srbiji, pa se ponovo doselio u Rudo. Imali su sinove: Lazara i Đorđa i kćeri bliznakinje: Jefimiju i Aleksiju (Leksu). Aleksija  i Jefimija su živele u Užicu od 1922 – 1945. godine, a nakon toga se preseljavaju u Futog i Novi Sad.

          Jefimija sa Dragomirom iz Gornjeg Milanovca ima sina Slavoljuba (Slavka), koji je zadržao majčino prezime RAKOVIĆ i kćerku Zoricu.

          SLAVKO (Jefimijin) RAKOVIĆ živi u Novom Sadu. Tel. 021-313-984, 021-631-3984. Ima dve kćeri: Donku i Zorku. Donka je udata za Milana Maksića i imaju sina Dušana. Zorka je bila udata za Mensura Duzića u Donjem Vakufu. Ima sina Damira. Sada žive u Novom Sadu.

          LAZAR Jovanov rođen je 1899. godine. Sa svojom suprugom Anicom živeo je i radio u Užicu u  vremenu od 1917 – 1945. godine. Nakon drugog svetskog rata preseljava se u Sremske Karlovce, a 1946. doseljava se u Novi Sad. Radio je na Jugoslovenskoj željeznici, kao i njegov brat Đorđe. Lazar i Anica su imali sinove: Milorada i Aleksandra, te kćeri: Branislavu, Radmilu i Olgu. Branislava je streljana 1941. godine u svojoj 23 godini zajedno sa bratom Miloradom. Radmila je umrla 1946. godine, veoma mlada u 27. godini.  Olga je rođena 1928. godine. Živi u Novom Sadu.

          MILORAD Lazarev, poginuo je 1941. godine od četnika kao momak u svojoj 18. godini, te  tako  nije imao svojeg potomstva.

          ALEKSANDAR Lazarev rođen je 1935. godine. Od 1960. godine živi u Novom Sadu. Tel. 021-23-207,  021-372-177. Sa suprugom Martom (dev. Pecar), rođenom u Sloveniji 1932. godine ima sina Srećka i kćerke: Aleksandru i Sofiju. Aleksandra je hemiski inžinjer. Rođena je 1966. Radi kao novinar – reporter na radio ''skali'' – Novi Sad. Sofija je medicinska sestra  u institutu Sremska Kamenica. Udata za Branislava Sančanina. Ima Bojanu i Aleksandru.

          SREĆKO Aleksandrov, rođen je 1964. godine u Novom Sadu. Po struci je mašinski inžinjer informatike i zaposlen u institutu u Sremskoj Kamenici.

          ĐORĐE Jovanov živeo je u Užičkoj Požegi, a od 1943. godine preseljava se u Beograd, gde radi na željeznici. Od potomstva ima kćer Radmilu u Beogradu.

          XIII.   R A K O V I Ć I   S A   Z L A T I B O R A

          Ispod Zlatibora postoji malo selo RAKOVIĆI, koje je dobilo ime po svojim doseljenicima RAKOVIĆIMA.  Tu je živeo Mihailo Raković – čiji potomci sada slave SVETE VRAČI.

          MIHAILO RAKOVIĆ, rođen je u tom selu 1879. godine. Bio je veoma vredan i kao dječak sa  svojih 14 godina odselio se u Beograd, gdje je za veoma kratko vreme stekao veoma dobar imetak. Imao je veliku  kuću u Beogradu na uglu vojvode Brane i vojvode Bogdana. Imao je svoje konje i svoje špeditere sa kojima je u to vreme  radio kao prevoznik sa vinarima. Osnovao je i gradsku čistoću u Beogradu.  Umro je veoma mlad  u 35. godini života 1914. godine od takozvane '' španjolske'' groznice. Njegova žena Stana iz Sremskog sela Klenak ostala je udovica sa sinom Dragutinom. Mihailovi potomci ne znaju čiji je bio, ali upoređujući podatke iz čitula Čajetinskih Rakovića moglo bi se predpostaviti da je sin Obrenov, odnosno unuk Tome Nikolina – što nije utvrđeno, a prema  krsnoj slavi koju slave njegovi potomci – SVETE  V R A Č I –  moguće je i da su u srodstvu sa RAKOVIĆIMA iz Belog Brda  i Vardišta – tj. Višegrada i Rudog -  u Bosni, što bi značilo da bi mogao biti sin Petra (mlađeg) Rakovića sa Belog Brda.

         Ali i neka predanja zadržana sve do današnjih dana u ovom bratstvu, koja su se prenosila sa kolena na koleno, asociraju  da vode poreklo iz Boke Kotorske - (moguće iz Grblja).

          Pošto nije tačno utvrđeno kom bratstvu pripadaju njegovi potomci, ovaj ogranak RAKOVIĆA sa Zlatibora obrađen je i prikazan posebno i odvojeno.

          DRAGUTIN Mihailov, rođen je u Beogradu. Bio je jedinac. Oženio se 1932. godine. Sa suprugom Mirjanom imao je petoro djece od kojih je jedno umrlo. -  Kćerke: -  Ivanka rođena 1935. godine i Dragana rođena 1938. godine, kao i sinove: Bratomira (Branka) i Dušana.  Dragutin je umro 1979, a njegova supruga Mirjana 1991. godine. Obe kćerke su udate. Ivanka ima  sina Dragana i kćerku Biljanu, a Dragana – sina Dragana i kćer Biserku.

          BRATOMIR (Branko) Dragutinov, rođen je 1933. godine u Beogradu. Sa suprugom Jelkom (011-250-8881), nema muške djece. Imaju  dve udate kćerke: Grozdanu i Ljiljanu - koje imaju svoje potomstvo.  Stanuju u Beogradu, Vinogradski venac 34 – stan 3.  Tel. (011) 508-881.

          DUŠAN Dragutinov rođen je 1941. u Beogradu. Tel. 011-415-810, 011-241-5810. Ni on nema muške djece, a sa suprugom Zorkom (kćerkom Radovana Miškovića)  takođe ima dve udate kćerke: Mirjanu i Vesnu.  Žive u Beogradu.

 

  II.  F A M I L I J A 

 

          Ispod obronaka planine Zlatibor, od Priboja prema  Višegradu i Srpsko – Bosanskoj granici, nalazi se oblast Bijelo Brdo ili Vardište u kojem je smešteno maleno selo RAKOVIĆI, koje je ime dobilo po njegovim prvim stanovnicima RAKOVIĆIMA,  koji su se tu  doselili negde krajem osamnajestog ili početkom devetnajestog vijeka, verovatno iz Crne Gore, a bježeći od Turske najezde ili možda krvne osvete, pa su se tu sklonili u ovo zabačeno i skrovito mesto, koje je u ono vreme bilo ne naseljeno i izgledalo kao prava pustoš. Tu su se oni nastanili i prilagodili se uslovima življenja u ovom zabačenom i skrovitom planinskom području, pa je tako i selo po njima dobilo svoje ime i svoj naziv.

          Imena tih prvih doseljenika koji su se tu doselili nisu poznata. Oni su se odatle verovatno nakon nekoliko godina ponovo odselili, ali su u tom mestu ostali neki njihovi potomci  jer nisu svi mogli napustiti ono malo ziratne zemlje na kojoj su izgradili  i stekli nešto okućnice i tako stekli neke koliko-toliko minimalne uslove za život. S druge strane, kuda god da su krenuli sa svojom  porodicom i stokom, sa  svih strana su ih čekali još suroviji uslovi življena, jer je ova oblast bila opkoljena velikim planinama, pa se tako i nisu mogli usuditi da tek tako svi odjednom napuste svoje imanje i ovo maleno selo. Mogli su to učiniti samo oni najhrabriji i tako prešavši planine  Zlatibor i Taru, mogli su se tako dalje uputiti i prema centralnoj Srbiji, možda prema Čačku, Ivanjici, Valjevu i Beogradu. Moguće je svakako da su se neki od njih selili i prema Priboju, Sjeverinu, Rudom i Višegradu.

       

          SIMEUN RAKOVIĆ, rođen je negde oko 1850. godine. Nije tačno utvrđeno dali je rođen u  selu Rakovići ili se možda on tu naselio kao dete ili odrastao čovek. Takođe nije utvrđeno ni dali se možda radi o onom Simeunu Rakoviću iz spiska najstarijih porodica koje su doselile u Čajetinu, rođenom 1812. godine, ali je isto tako moguće i da se radi o nekom  drugom, za dvije generacije mlađem Simeunu, koji bi mogao biti čak i unuk ovog iz Čajetine. Isto tako je moguće da se ovaj Simeun mogao oženiti i u nešto zrelijim godinama i steći svoje potomstvo, a da je mogao biti rođen nešto ranije, što bi se poklapalo sa ovom navedenom činjenicom da je rođen 1812.  što je zapisano i u Turskom defteru iz 1863. godine.

          Prema slavama koje ova bratstva Rakovića slave, moglo bi se zaključiti da nisu u užem, ali ni u širem srodstvu u zadnjih 150 godina, jer ovi Rakovići sa Belih Brda slave slavu SVETI VRAČI, dok oni  iz Čajetine slave ĐURĐEVDAN. Isto tako na Belim Brdima, čak i u istom selu,  ima dosta porodica Rakovića koje se ne smatraju bliskom rodbinom, niti pak bližnjim rođacima.

          U navedenom selu, Simeun Raković  stiče sedmoro djece: Radivoja, Miloša, Jelenku, Mileniju, Mitru, Milku i Stojku, koji su rođeni u periodu od 1875 – 1890. god.

          RADIVOJE Simeunov, rođen je 1875. godine. Bio je Srpski dobrovoljac i ratnik  na Solunskom frontu, gdje preživljava veliku golgotu Albanije, zbog čega je kasnije uživao veliko poštovanje. Po dolasku kući ženi se Filipom, rođenom Novaković i sa njom stiče troje djece: Đorđe, Tankosava i Mileva – rođeni od 1920 – 1930. godine. Kasnije se sa Belih Brda kolonizira i sa porodicom 1945. godine, zajedno sa bratom Milošem  seli se u Banat u mesto Lazarevo kod Zrenjanina. Tu je  umro i sahranjen.

      XI.   R  A  K  O  V  I  Ć  I

           ( TAKOVSKI    KRAJ )

 

          U Takovskom kraju, ispod obronaka Rudnika smešteno je maleno selo Majdan. U njemu je krajem XVIII. vijeka živeo RAKO JEREMIĆ sa svojom porodicom. Rođen je 1784. godine. Prema popisu iz 1825. godine vidi se da je tada imao 41 godinu dok je njegov stariji sin JEREMIJA imao 11, a mlađi JAKOV 7 godina. Nije utvrđeno dali je RAKO u tom selu i rođen ili je pak tu doseljen iz nekog drugog mesta.

         Ne može se u potpunosti i sa sigurnošću utvrditi dali  se taj Rako zaista prezivao Jeremić ili je možda bio neki od već postojećih Rakovića sa nadimkom '' Rako'', koji se mogao u Majdan doseliti  sa Zlatibora, Čajetine ili Crne Gore, sobzirom da se u to vreme na Rudnik doselio i onaj Bućko koji se tu oženio sa Nedom i od njega kasnije nastali Nedići, jer sudeći po slavi koju ovi Rakovići slave Sv. Đorđa (ĐURĐEVDAN), kao i oni iz Čajetine, mogli bi imati i neko zajedničko poreklo,  te da se neko od njih mogao doseliti kod svojih rođaka i nastaniti ovde na Rudniku u selu Majdan, a odakle su kasnije mogli tražiti bolje uslove za život.

          Jeremići su mogli dobiti prezime i po svom pretku Jeremiji, sinu tog doseljenika  RAKA,  što bi to u ovom slučaju bilo i logičnije.

          Isto tako, što takođe nije utvrđeno, mogao je to biti čak i onaj isti RAKO iz Kolašinskih, odnosno Mojkovačkih Polja, koji je bježeći ispred Turaka preko Bistrice, Pljevalja i Zlatibora  mogao kasnije doći i do Rudnika i tu ostati kod svojeg brata Bućka.  Ali i period od samo  7 – 8 pasova, odnosno kolena, i  nije tako  veliki da se nebi mogla u potpunosti očuvati tradicija i predanje o poreklu svojih predaka u nekom bratstvu, što znači da je taj Rako predak iz novijeg doba  i mogao je zaista biti Jeremić.  

          Rakovi sinovi, dva brata RAKOVIĆA iz Majdana kod Gornjeg Milanovca, u vreme vladavine kneza Miloša Obrenovića, Jeremija i Jakov, zajedno se odsele u mesto BRESTOVIK između Beograda i Smedereva, sa namerom da se tu oba nasele i trajno nastane. Međutim, Jakovu se to mesto nije svidelo pa on tu ostavi Jeremiju da on tu sam živi i zasnuje svoju porodicu, a on se vrati natrag, nameravajući da se ponovo vrati u Majdan, tamo odakle su i pošli za boljim životom.  No, sudbina je htela da se odmah ne vrati u Majdan već prođe dalje prema Čačku i svrati u jedno malo selo BALUGU kod Preljine. Iako je to mesto bilo malo, bilo je smešteno u ravnici i veoma pogodno za zemljoradnju. Tu Jakov srete i upozna  djevojku Stoju Kuzunović, te  reši da se njome oženi i ostane u Balugu,  pa tu zasnova i svoju porodicu.  U porodicu Kuzunović u Balugi doselio se 1824. godine još kao dječak. Sa Stojom je imao svoje potomke, ali je kasnije sreo i upoznao Krunu Maksimović iz Prislonice, veoma uglednu, poznatu, cenjenu i bogatu trgovkinju, te je i sa njom živeo i takođe stekao svoje potomke. Trgovinom i izvozom svinja u Austriju, Jakov je kasnije stekao veliko bogatstvo.

          U popisu iz 1818. godine vidi se da je Knežina Moravska tada imala 23 sela sa sedištem u Brđanima, a selo Baluga 17 kuća, sa 36 aračkih lica. U Balugi i danas žive potomci JAKOVA RAKOVIĆA.

          JEREMIJA RAKOVIĆ u Brestoviku takođe sada ima svoje potomke. Za vreme prvog svetskog rata Jeremijin sin Petar sa sinom Markom išao je u Balugu u posetu svom stricu Jakovu i njegovoj porodici gdje su gostovali nekoliko dana. Kasnije su te posete od strane mlađih naraštaja potpuno izostale i iščezle.

 

                 X.   R   A   K   O   V   I   Ć  I      I Z      U  Ž  I  C  A

 

          JOVAN ( Jovica) RAKOVIĆ, rođen je 1847. godine u Užicu, a odatle se odselio u Kragujevac gdje je i umro 1890. godine. Bio je pukovski majstor – puškar – u Kragujevcu. Oženjen JELENOM (Lenkom) ĐORĐEVIĆ, kćerkom  poznatog Kragujevačkog trgovca TANASIJA (Tase) ĐORĐEVIĆA. Po venčanju živeli su u Užicu gdje su izrodili četiri sina i jednu kćerku. Sinovi su: Dragomir, Milivoje, Milutin i Dobrivoje.

          Za njega se pouzdano ne zna čiji je bio, ali prema slavi koju ovi RAKOVIĆI slave (SV. ĐORĐA – ĐURĐEVDAN)  moglo bi se  predpostaviti da je nekog od ovih Rakovića koji su doselili iz Šumana na Zlatibor, odnosno Čajetinu, a moguće je da je to JOVICA ANDRIJIN, to jest unuk JOVICE RAKOVA.  Inače njihovo poreklo vodi iz CRNE GORE.

          U čitulama (muški lik) koje postoje u Čajetini, vidi se da su tu živela tri Jovana Rakovića, ali ni jednom od njih nije upisano ime njihovog oca, što je već konstatovano da je to bila zaista velika greška što nisu upisivana imena njihovih roditelja.

           DRAGOMIR Jovanov (1877 – 1915) rođen je u Užicu, a potom živeo u Kragujevcu gde je završio pet razreda Kragujevačke gimnazije i radio kao službenik ministarstva prosvete. Kada je izbio rat Dragomir je sa sobom u rat poveo svoja dva sina:  - starijeg Savu koji je imao svega 14 godina i mlađeg Vojislava (Voju) koji je imao tek 10 godina. Kada je djeci poginuo otac  - Srpska vojska ih je prihvatila  i prešli su u Francusku gdje je Sava završio veliku maturu, a Voja malu maturu. Dragomir je   stradao vrlo mlad 1915. godine, kada je pri povlačenju kroz Albaniju kao četni narednik isečen na komade  od strane Arnauta i Bugara.  

          SAVA Dragomirov se nakon završene velike mature u Francuskoj vratio u Beograd, gdje je posle prvog svetskog rata završio za kapetana broda i bio na brodu AVALA koji je plovio između Beograda i Zemuna. Nakon penzionisanja, kao penzioner je usmrćen od strane jednog Hrvatskog kamioneta na Avalskom putu kod stadiona CRVENE ZVEZDE. Sa suprugom Nadeždom (rodom od Valjeva), koja je živela u Beogradu, - Tel. (011-477-847 – imao je sina Dragomira i kćer Dajkicu – koja se kasnije udala za Momira Kržalića iz Leskovca i sa njim ima sina Pecu i kćer Sunčicu. Peco ima dve kćerke: Tanju i Maju, a Sunčica takođe dve kćerke: Andreu i Renatu.

          VOJISLAV (VOJO) Dragomirov je po povratku iz Francuske u Beograd završio poštansko – telegrafski  kurs pa je potom bio manipulant na brodu, ali nije mogao postati i kapetan. Voja je umro u Žabarima na Velikoj Moravi. Nije imao djece.

          DRAGOMIR Savin je ime dobio po djedu. Živi u Italiji u mestu Latina kod Rima. Po zanimanju je ''pitore'' – (sobo slikar).  Ima sina ĐAN – LUKU.

          MILIVOJE Jovanov (1880 - !978) živeo je u Beogradu. Žavršio je trgovinsku akademiju u Berlinu (Nemačka). Pre II. svetskog rata bio je šef SBD-a – (Srpskog brodarskog društva). Učestvovao je u Turskom, Bugarskom, I. svetskom i II. svetskom ratu  kao rezervni oficir. Ima dva sina: Miodraga i Tihomira.

          MIODRAG Milivojev rođen je 1911. godine. Sada je penzioner sa stanom u Beogradu, ulica Đure Salaja 5 – stan 1. / Tel. (011) 333-907. Ima sina Slobodana.

          SLOBODAN Miodragov rođen je 1946. godine u Beogradu. Po struci je diplomirani mašinski inžinjer. Živi  u Americi – u KANADI gdje na HJURON JEZERU radi u nuklearnoj centrali.

          TIHOMIR Milivojev je diplomirani građevinski inžinjer. Rođen je 1914. godine. Živeo je u  KANADI (Amerika) u mestu NIJAGARA FALLS.  Umro je 1978. godine.  MILUTIN Jovanov RAKOVIĆ (1886 – 1964), rođen je u Beogradu. Završio srednju tehničku školu u Nemačkoj u mestu MITWEIDE u BERLINU. Pre II. svetskog rata bio je načelnik ministarstva saobraćaja. Ima dva sina: Prvoslava i Branislava.

 

                   NEKI DOKUMENTI O RAKOVIĆIMA U ČAJETINI-  IZ ZAPISA  ZORANA D. RAKOVIĆA  -

                                                                        

          Iz popisa domaćinstava porodične zadruge Čajetine izvršenog 1863. godine mogu se videti pojedini članovi porodice RAKOVIĆ koji su tada živeli u Čajetini ili okolnim Čajetinskim selima, mada je i Čajetina u to  vreme bila omanje selo.

          Prema prvom pisanom dokumentu iz 1815. godine od Jovana Mićića, Milanu Obrenoviću, pominje se Čajetina (čaju – čekaju ) kao čekalište za prolaz preko Zlatibora.  Prva zgrada – konak serdara Mićića – podignuta je 1817. godine. Tada su Čajetinskoj Opštini pripadala i sela: Očka Gora, Šipovik, Rudine, Golovo i Mušveta.

          U tom popisu iz 1863. godine upisani su:

       -  Simeun Raković star 51 godinu, rođen 1812. godine,

       -  Mina           ''         ''   43 godine ,    ''      1820.    ''

       -  Milić           ''         ''   35 godina ,    ''      1828.    ''

       -  Petar           ''         ''   60     ''       ,    ''      1803.    ''

       -  Toma          ''         ''   45     ''       ,    ''      1818     ''

       -  Milan          ''         -    -       -      -    -      1812     ''

          Na kraju zapisnika navedeno je da su:  Simeun, Mina i Milić – Milovanovi, dok je Petar Andrijin, a Toma Nikolin.  Kod Mine se navodi i vrednost imovine od 15 dukata, kao i šest članova porodice, Petar sa devet članova porodice, sa vrednošću imovine od 20 dukata.  Pominje se i Marko – star 50 godina bez imovine.

          U predhodnom popisu poreskih obveznika iz 1831. godine pominju se Andrija i Nikola Raković, kao poreski obveznici u Čajetini (bez Milovana).

          Postoji i spisak učitelja na području regiona Užice, koji su radili od 1878. godine

Gdje se vidi da je Raković Sretena Jelena završila učiteljsku školu 1899. godine i da je službovala kao učiteljica u Užicu. Rođena je 1880. godine.

          Luka Raković je završio učiteljsku školu u Užicu, a bio učitelj u blizini Obrenovca. Tamo je i umro 1881. godine. Po nekim predanjima službovao je i u Valjevu, kao i Šabačkom Podrinju.  Za njega se pouzdano ne zna čiji je bio, ali se predpostavlja da je Mojov  ili Petrov, a možda i njihov brat.

       -  Sreten Raković je u Čajetini bio sreski načelnik 1891 – 1894. godine.                 

       - Aćim Raković je bio predsjednik Opštine Čajetina u dva mandata od 1919 – 1925. godine i pred drugi svetski rat.

       -  Marinko Raković je bio predsjednik Opštine u Čajetini od 1927 – 1931. godine. 

 

       

                                NAJSTARIJE  ČAJETINSKE   PORODICE

 

          U sledećoj tabeli prikazan je deo starih porodica  R A K O V I Ć  u Čajetini: 

 

                       ---------------------------------------------------------------------------------------------

          Red.      Ime:          Rođen :    Ime žene:       Ime deteta:        Godina     Primedba:

          Br.                          God.                                                         rođenja:

          ----------------------------------------------------------------------------------------------

          1              2                 3             4                    5                           6                  7   

           ---------------------------------------------------------------------------------------------

          1.     Toma Raković   1818  Stanka            Petar                 25.10.1850.             - 

          2.         ''          ''             ''           ''                Obren                09.09.1858.             -   

          3.         ''          ''             ''           ''                Perka                 25.04.1855.             -

          4.         ''          ''             ''           ''                Sreten                      -   1852.             -

          5.     Petar  Raković   1803.  Ljubica          Stanojka             09.06.1856.             -             

          6.         ''          ''             ''           ''                 Pavle                 21.05.1862.             -

          7.         ''          ''             ''           ''                 Savka                16.03.1852.             -

          8.         ''          ''             ''           ''                 Jelena                15.11.1855.             -

          9.    Jevto  Raković       -      Marina            Ivan                   26.02.1859.             -

         10.        ''          ''             -           ''                 Milisav              17.04.1856.             -

         11.   Milić Raković     1828.  Stanka            Đorđe                12.05.1863.             -         

         12.        ''          ''             ''           ''                 Gvozden            17.08.1860.             -       

         13.        ''          ''             ''           ''                 Mara                   23.07.1857.            -         

         14.        ''          ''             ''           ''                 Jelica                    -  05.1854.            -        

         15.        ''          ''             ''           ''                 Jelka                   24.04.1860.             - 

         16.    Simeun Raković 1812   Anđa             Mlađen                  -   -  1868.             -   

         17.        ''          ''             ''           ''                 Sena                   11.04.1863.-Udata za

         18.        ''          ''             ''           ''                 Jelka                   03.03.1857. Ćirković

         19.        ''          ''             ''           ''                 Ivanka                   -    - 1866 Vitomira     

         20.     Mina  Raković  1820.   Anica            Katarina              18.09.1861. (Kum sa 

         21.        ''          ''              ''          ''                 Sreten                    -    - 1852. Belih

         22.    Milan Raković   1812. I.Jelisavka       Lazar                  01.05.1866.  Brda)

         23.        ''          ''              ''    II.Stanka          Milka                     -    -1868.             -

         24.    Mojo  Raković       -       Vasilija         Petronije                -     -1869.Odselio.

         25.        ''          ''               -         ''                 Dragana                 - 05.1865.             -

         26.    Simo  Raković        -       Anđa            Stamena              06.01.1851.             -    

   

          RAKOVIĆI u Čajetini vode porijeklo od jednog od tri RAKOVA sina: MIKA, NIKOLE ili JOVICE.

          Svakako, najverovatnije od Mika ili Jovice (Jovana) jer je taj imao Nikolu, Milovana i Andriju, pa je teza da je Nikola svojem sinu dao sopstveno ime, u tom vremenu manje verovatna i neodrživa, ali je moguće da je Nikola dobio ime po svom stricu ili djedu.

          Moguće je takođe, da je jedan od tri Rakova sina oko 1820. godine iz Kolašinske (Mušovića) Bistrice odselio u selo Šumane kod Pljevalja. Iz sela Šumana RAKOVIĆI su sa svojim porodicama (ženama i djecom), zbog ubistva Turskog age Selima Selimanovića na gumnu, prilikom deobe pšenice, morali noću bježati u pravcu Srbije.

          Tako su došli na Zlatibor – Obudovicu kod jednog bora koji je delio zovu od obudovice. Tu se nijesu dugo zadržali, već su sišli u Badnji Do – Čajetinu. Iz Badnjeg Dola serdar Mićić ih otjera u Skorkoviće –Tripkovu. Oni se tamo nijesu mogli ustaliti pa se ponovo vrate u Čajetinu i stanu moliti serdara Mićića da ih primi sa izgovorom: ''Gde  ti  tu  i  mi''!.  Mićić ih tada pošalje u Zmijanjak – Omanicu, koja je sva bila u trnju i kamenu.

          Oni to iskrče i tamo ostanu. Ali nakon nekoliko godina kada su im djeca odrasla i Omanica je bila tesna za sve njih. Djeca su se malo razmazila i tražeći zaposlenje i imovinski smještaj  na drugu stranu, neki od njih krenu prema Valjevu, drugi u Užice, Sevojno, Bugarinoviće, Beograd i mnoge druge krajeve. RAKOVIĆA ima i  u  Ubu, a svi su oni poreklom iz Čajetine.

          RAKOVIĆI su iz sela Šumana u Čajetinu došli kao izbeglice početkom devetnajestog vijeka.  Izgleda da nisu imali svog stalnog mesta boravka, nego  su se seljakali bežeći i sklanjajući se od Turaka, pa su se stalno premeštali i kružili u okolini Mojkovca, Bijelog Polja, Prijepolja, Priboja  i drugih mesta. Imali su svoje kolibe na pašnjacima za stoku u planinama, kao bačije, pa su tamo boravili, a pri nuždi i opasnosti se sklanjali od Turaka.

          Oko 1820. godine u Čajetinu su se iz sela Šumana doselili tri brata sa porodicama: MILOVAN, ANDRIJA i NIKOLA. Bila su to djeca tj. sinovi jednog od RAKOVIH sinova, odnosno njegovi unuci  (ili praunuci – što je manje verovatno), dok su od druge dvojice neki Rakovići u Crnoj Gori, Srbiji i raznim drugim mestima.

          Andrijini sinovi su se iz Omanice rano odselili: Mojo u Valjevo, Petar (Pero) u Ub, Jovica možda u Sevojno itd. Kasnije su se i potomci ove iseljene braće svuda raseljavali tražeći  ljepše i bolje uslove za život. Ostajali su samo oni koji su bili prinuđeni da žive na svojoj očevini ili djedovini, jer nisu imali drugog izlaza i nisu imali kud.

          Mlađi naraštaji su se iz Čajetine raseljavali na sve strane, jer nisu imali mogućnosti za proširenje svojih posjeda, izuzev Jaćima, koji je od Mićića kupio veće komplekse zemljišta. Prilikom iseljavanja iz Čajetine svi su svoja imanja prodavali i tako otuđivali svoju imovinu. U novo-naseljenim mestima ponovo su kupovali imanja ili gradili sopstvene kuće.

 

          Opčinjen, ponešen i opsednut  radoznalošću i znatiželjom da vidim rodno mesto, rodnu grudu i kolevku mojih roditelja, oca Dušana i majke Vidne RAKOVIĆ (rođene Bukilić) iz sela Požnje u Morači,  a po sugestiji  gospođe Milke, supruge Voja Rakovića iz Bijelog Polja,  koja je rodom od Markovića iz Morače, te na osnovu njene tvrdnje da u Morači ima jedna kuća RAKOVIĆA i da je iz te kuće jedna kćerka udata za nekog Dragovića (možda Đura), reših da sve to proverim na licu mesta, pa tako vozeći se uzanim  vijugavim i krivudavim novoizgrađenim drumom uz kanjon rijeke Morače, stigoh tako 18. jula 2000. godine i u Dragovića Polje – u Srednjoj Morači.

          Po ovom brdovitom, više planinskom predelu, kuće su veoma razbacane i dosta daleko jedna od druge, a teško je videti nekoga da sjedi ispred svoje kuće, ili da bilo šta radi, te da bih dobio bilo kakvu informaciju morao sam zaustaviti i parkirati svoje vozilo i nekoliko stotina metara otići pješice, jer je malo koja kuća pored puta.  

          Uđoh tako u kuću nekog Todorovića, izuzetno poštenog, dobrog i gostoljubivog domaćina. Žena njegova bješe od Bukilića, rođaka moje majke. Iako su bile približno istih godina, nisu se poznavale, jer je moja majka odatle odselila u Vitomiricu kod Peći još kao dete od nekoliko godina, pa su je odatle Albanski teroristi negde prije drugog Svetskog rata protjerali, a njenu majku ubili, tako da se njen grob nikada nije mogao naći. Domaćini me zaista svesrdno dočekaše i  lepo ugostiše, a kada sam krenuo pratili su me više od jednog kilometra , kako bi me povezali i upoznali sa njihovim susjedom Kostadinom Bjelićem,

          Taj Bjelić bješe izuzetno bistar i pametan gorštak, otmeni domaćin i veliki pamtiša. Iako su se njegova dva sina već bili spremili i krenuli na put za Podgoricu, okrenuše svoj auto, parkiraše ga ispod ogromne jele  i vratiše se ponovo u kuću.

          Nisam ih hteo zadržavati, hteo sam odmah da odem, ali od ovih domaćina koji znaju za čast i obraz, nije se moglo tek tako otići. Za tili čas vredne domaćice postaviše sto. Doniješe svakakva pića: pivo, vino, rakiju, kafu. Narezaše goveđe pršute, suve ovčetine, salame, kobasice i sudžuka.  Doniješe kajmaka, sira i mlijeka. Domaćica  stalno dosipa piće i nazdravlja meni za dobrodošlicu. – ''Hajde prijatelju! Popij i omezi! – u zdravlje''.

          Sjedim ja tako, za prepunim stolom i razgovaram sa Kostadinom Bjelićem, ovim visokim stasitim i kršnim Crnogorcem, potpuno sede kose i ogromnim sedim brkovima, ali veoma bistre,  pametne,  mudre glave i oštrog uma.

          I dok smo mi tu pričali  o istoriji naših predaka, momci su uleteli u tor, zgrabili jedno jagnje i za tren oka pripremili ražanj. Lože vatru i okreću. Meni neprijatno. Nisam ja presjednik države, da me toliko goste, već samo slučajni putnik, namernik u prolazu. Tržem se, skačem, - hoću da bježim. Ali ne – domaćin ne dozvoljava. Iz ove kuće ne može bez ručka. Ma kakav ručak – pored ovoliko raznih mezetluka i jela na stolu. Ali nema se kud. Takvi su to običaji  - moram ostati !

          Poslije nešto više od sat vremena ulazi stariji domaćinov sin. Nosi pečeno jagnje sa ražnja. U ustima mu velika crvena jabuka. Snahe brzo postavlaju trpezu. Donose supu, razne salate, pitu i priganice. Kao na slavi ili svadbi. Domaćin siječe pečenje. Ispred mene plećka. – Kao za kuma. Mene nekako sramota i stid. Samo ćutim i mislim. Odkuda ovim gorštacima u ovoj planini sve ovo? Ali znam da ove primere časti i obraza nikada više u svom životu nemogu i neću zaboraviti. Stalno ću misliti na njih, na Moraču i Polje Dragovića, gdje je nekada i moj otac živeo.

        Znali su ti ponosni i gordi Moračani kako da ugoste putnika. A znamo li to i mi ?

 

 

                            G E R I L A    1942 – 1943.

          U Opštinski biro KPJ za opštinu Polja ušli su pored ostalih četvorice i MILO RAKOVIĆ. On se priključio gerili kao borac I. čete bataljona ''Aleksa Đilas'' sa ostalima koji su na partijskom sastanku izjavili da ostaju u gerili, te su tako, pored Mila, ostali u gerili i DUŠAN RAKOVIĆ, MILUN RAKOVIĆ i GROZDANA RAKOVIĆ.

          DUŠAN RAKOVIĆ je isto tako kao i MARINKO RAKOVIĆ 1938. godine primljen u KPJ u Bistrici. Tada je sekretar Bistričke partiske  ćelije bio Milo Raković. Dušan se 1942/43. priključio gerilskoj grupi boraca prve čete bataljona ''Aleksa Đilas'' koji su na partijskom sastanku izjavili da ostaju u gerili. Tako je Bistrička gerilska grupa oformljena od komunista I. čete bataljona ''Aleksa Đilas''', a prvu grupu su sačinjavali RAKOVIĆI.

          MILUN RAKOVIĆ je u Bistričku ćeliju, odnosno KPJ primljen 1939. godine. Imao je svega 18 godina te je zbog toga pripadao mlađim članovima KPJ. On je 1942. godine na partijskom sastanku izjavio da ostaje u gerili i priključio se borcima, gerilcima I. čete bataljona ''Aleksa Đilas''. Krajem juna 1943.  Milun Raković je kao opštinski rukovodioc SKOJ-a zadužio Jagoša Vučinića da oformi skojevski aktiv u Gojakovićima, te ga je on 28.juna 1943. godine i oformio, a u njegov sastav su ušli četiri člana iz porodice Vučinić i Andrija Šćepanović.

          Kao sekretar opštinskog komiteta SKOJ-a Milun je, kao i većina omladinaca, odbornika i aktivista Mojkovačkog kraja bio spreman da se svim sredstvima bori protiv četnika i okupatora na kojima se nikada nije libio da u pogodnoj situaciji na njih aktivira i bombu baci.

          U vremenu od septembra 1943. do aprila 1944. godine u Mojkovcu, Poljima i ostalim mjestima pristupilo se formiranju čvrste i istinske narodne vlasti. Članovi Izvršnog odbora pri N.O.O. bili su zaduženi za odgovarajuće sektore pa je za građevinarstvo u opštini Polja bio zadužen Milun Raković.

          Bio je i član sreskog komiteta KPJ u Mojkovačkoj opštini, kao i na drugim odgovornim partijskim funkcijama.

          GROZDANA RAKOVIĆ je bila član SKOJ-a, ali je u KPJ bila primljena tek 17.04.1941. godine, jer je Bistrička ćelija imala pauzu u radu na prijemu novih članova KPJ, te su zbog toga neki kandidati imali duži staž da bi bili primljeni u KPJ.  Grozdana se 1942. priključila gerilskoj grupi boraca I. čete bataljona ''Aleksa Đilas'' koji su na partijskom sastanku izjavili da ostaju u gerili.

          Četnici su je jedne prilike uhvatili u Bistrici, bježeći kroz kukuruz, ali ona iako je imala kod sebe pištolj nije tom prilikom htjela pucati, već se poslužila lukavstvom kao da bježi od straha ispred četnika pa su joj oni na to povjerovali i pustili je.

          Cijela Bistrička grupa tokom ljeta i sve do prvog snijega bila je vrlo aktivna  u kontaktiranju sa narodom i održavanju veze sa drugim gerilskim grupama iz opštine Polja. Naročito je bio aktivan Mile Raković koji je bio član opštinskog biroa KPJ.

Bajta u kojoj se našla grupa RAKOVIĆA, nalazila se u jednoj nepristupačnoj stijeni do koje su vodila samo dva prolaza kojima se moglo doći u koloni po jedan. Tako je bajtu bilo veoma teško napasti, a ne izložiti se velikim gubicima jer je donji prilaz mogao odbraniti jedan, a gornji dvojica boraca. Na Milev i Grozdanin predlog ostali su u bajti tokom čitave zime, sve dok  je snijeg okopnio.

          Sreski komitet za Kolašin zakazao je polovinom avgusta savetovanje svim članovima KPJ iz Kolašinskog sreza u Jelju iznad Gornje Štitarice gdje je razmatran način rada na terenu u situaciji koja je nastala poslije pete ofanzive.  Donešen je konkretan zadatak da se neki komunisti upute u druge opštine sreza kao ispomoć. Među njima je bio i Mile Raković. On je ostao  komesar te ''Sreske čete'' koja je izvršavala zadatke po celom srezu.

          Nakon formiranja N.O.O. krajem 1943. i početkom 1944. godine pristupilo se brizi stanovništva, obezbeđenju hrane, odjeće, obuće, ogreva i drugog s jedne i pomoć frontu s druge strane. U to vrijeme sekretar opštinskog biroa KPJ u opštini Polja bio je MILE RAKOVIĆ.

          Pored navedenog po direktivi ZAVNO Crna Gora i Boka obrazovane su četiri Komisije sa funkcijom pomoćnog organa pri izvršnom i pri područnim NOO sa zadacima da se stanovništvu pomogne oko obrade zemlje i obezbeđenja semena i alata, kao i radne stoke za poljoprivrednu kampanju.

          Za vrijeme operacije ''Ribecal'' 12.08. do 01.09.1944. godine Mile Raković, kao sekretar biroa i opštinskog odbora, uputio je članove izvršnog odbora u svoja sela da budu sa narodom kojeg je trebalo skloniti ispred neprijateljskih naleta. Kada je prošla ofanziva formirao je dvije grupe od po 30 do 40 ljudi za borbu protiv neprijatelja.

          I u Dobrilovačkoj gerilskoj grupi bilo je dosta RAKOVIĆA. Kada su ih četnici opsadirali i blokirali u stijenama ispod Dobrilovine u kojima je bilo sklonište gerilaca, četnici su doveli njihove porodice kao taoce, sa namjerom da ih sve žive pohvataju. Tada je i stari MILIVOJE RAKOVIĆ odbio da se penje uz stijene, rešivši da ga četnici strijeljaju, a da ne uđe u sklonište gerilaca odakle bi svi gerilci stradali. Tom prilikom četnici nijesu htjeli strijeljati Milivoja Rakovića i Mlađena Vidakovića već su natjerali mlađe – djecu da oni to urade umesto njih dvojice. Među tom omladinom bili su: MALIŠA RAKOVIĆ i MILICA RAKOVIĆ koja je u više navrata bila zatvarana u Bistričkom četničkom zatvoru.  Kao omladinka, Milica je bila član AFŽ i član Opštinskog i Sreskog odbora AFŽ.

          Veoma odani i spremni da gerili ukažu svaku pomoć bili su legalizovani članovi KPJ među kojima: ĐOKO, PETAR, MIRKO, MILUN, GROZDANA, MILE i skojevci MALIŠA i VIDO (MITA) RAKOVIĆI sa porodicama iz Bistrice, kao i moj stric VELIMIR (Veljko) IVANOV RAKOVIĆ iz Tustva – koji je obavljao iste funkcije i aktivnosti u Bjelopoljskom srezu, kao i Mile u Mojkovačkom - (vidi knjigu Sava Joksimovića ''U GERILI'').
   SPOMENICA  CRNOGORSKIM ANTIFAŠISTIMA
                
                 Poginuli borci iz Crnogorskih bratstava od 1941 – 1945.
                
1.      Raković Zarije Andrija, rođen 1921. god. u Kurtikućama, poginio 1943 u Beogradu
2.      Raković Radošev Ilija       ''      1920 '' u  Kurikućama, poginuo 1945 na Trnovu,
3.      Raković Radunov Milivoje ''    1912 u Lubnicama, poginuo 1944 u Podgorici, 
4.      Raković Lazarev Radojko '' 1891 u Lubnicama, poginuo 1943 u Italiji, 
5.      Raković M. Svetozar, rođen 1910 u Kurikuće, poginuo 1943 u Andrijevici,
6.      Raković Ivanov Velimir, rođen 1917 u Morači,  streljan 1942 u Šahovićima, 
7.      Raković Maksimov Boško, rođen 1908 u Poljima, poginuo 1943 na Sutjesci,
8.      Raković Jakovov Dušan, rođen 1917 u Poljima, poginuo 1943 na Čelebiće,
9.      Raković Milivojev Đoko, rođen 1918 u Poljima, poginuo 1943 na Sutjesci,
10.  Raković      ''        Milun , rođen 1921 u Poljima, poginuo 1943 na Krusima- Podgor
11.  Raković  Vidov Mirko, rođen  1915 u Poljima, poginuo 1944 u Bijeljini,
12.  Raković      ''      Marinko, rođen 1912 u Poljima, poginuo 1942 u Ravnoj Rijeci, 
13.  Raković Radosavov Petar, rođen 1922 u Poljima, poginuo 1943 na Sinjajevini, 
14.  Raković Dragov Radosav, rođen 1881 u Poljima, poginuo 1942 na Brezi – Kolašin.
15.  Raković Radosavov Pavle, rođen 1929 u Bistrici (Polja), poginuo 1945 na Sinjajev.
16.  Raković Velišin Špiro, rođen 1921 u Matagužima, poginuo 1944 u Kolašinu, 
17.  Raković Jovanova Jovanka, rođena 1917 u Poljima, poginula 1944 u Nišu, 
18.  Raković Rakova Blaga, rođena 1921 u Dečane, poginula 1943 na Čepurcima-Podg.
                                                                                                        
 
                 PREŽIVELI BORCI VII. OMLADINSKE CRNOG. BRIGADE
              
1.      Raković Borivoje – IV bataljon I četa,
2.      Raković Radosava (Mileusnić) Grozdana – I bataljon II četa, 
3.      Raković Nikola, rođen 1927.godine  - Gradac  (Raška) – III četa – III bataljon.        
 

BORCI POGINULI U NOR-u I REVOLUCIJI
                             
          RAKOVIĆ Maksima BOŠKO,  rođen 1908. godine u Bistrici. U NOP od 1941. godine. Poginuo od Njemaca na Sutjesci. Borac IV. Crnogorske proleterske brigade. 
          RAKOVIĆ Jakova DUŠAN, rođen 1917. godine u Bistrici. U NOP od 1941. godine. Poginuo od četnika 1943. na Čelebiću. Borac IV. Crnogorske proleterske brigade. Član KPJ od 1939. god. 
          RAKOVIĆ Milivoja Đoko, rođen 1918. u Bistrici. U NOP od 1941.godine. Poginuo od Njemaca 1943. na Sutjesci. Borac IV. Crnogorske proleterske brigade. Komesar čete u bataljonu ''Aleksa Đilas-Bećo''. Član KPJ od 1941. godine.
          RAKOVIĆ Jovana JOVANKA, rođena 1917. godine u Bistrici. U NOP od 1943. godine. Poginula 1944. kod Niša od Bugara u IV. Crnogorskoj proleterskoj brigadi.
          RAKOVIĆ Vida MARINKO, rođen 1912. godine u Bistrici. U NOP od 1941. godine. Poginuo od četnika 1942. godine u Ravnoj Rijeci. Komandir čete u bataljonu ''Aleksa-Bećo-Đilas''. Član KPJ od 1938. godine. 
          RAKOVIĆ Milivoja MILUN, rođen 1921. u Bistrici.U NOP od 1941. Poginuo od četnika 1943. na Krusima (Podgorica). Borac IV. Crnogorske proleterske brigade. Sekretar opštinskog rukovodstva SKOJ-a Polja. Član KPJ od 1939. godine.
          RAKOVIĆ Vida MIRKO, rođen 1915. u Bistrici. U NOP od 1941.godine. Poginuo od Njemaca 1944. kod Bijeljine. Zamenik komadanta bataljona 45. udarne divizije. Član KPJ od 1944. godine. 
          RAKOVIĆ Radosava PETAR, rođen 1922. godine u Bistrici. U NOP od 1941. godine. Poginuo od Njemaca 1943. na Jablanovom vrhu – Sinjajevina. Borac IV. Crnogorske proleterske brigade. Član KPJ od 1941. godine.
          RAKOVIĆ Draga RADOSAV, rođen 1881. godine u Bistrici. U NOP od 1941. Strijeljan od četnika 1942. godine na Brezi kod Kolašina. Odbornik seoskog NOO Bistrice. 
          RAKOVIĆ Ivanov VELIMIR (Veljko), rođen 17.04.1917. godine u Kolašinu. Član KPJ od početka 1936. godine. Organizator julskog ustanka 1941. godine. 
Borac Bojištanske partizanske čete i borac Ravnorečkog bataljona. Višegodišnji član partijske ćelije i organizacije SKOJ-a. Učesnik za oslobođenje Bijelog Polja 20. jula 1941. godine i borac protiv ustaša na Ugrincu. Član partijske ćelije, gerilskog odrerda, Ravnorečke čete i Okladskog voda. Streljan od strane četnika 15. decembra 1942. godine u Šahovićima (Tomaševu)
      
                           POGINULI U RATOVIMA 1912 – 1918.
                        
          RAKOVIĆ Koste MILINKO,  poginuo kao vojnik na Glasincu 1914. godine
 
                           ODLIKOVANI ZA ZASLUGE U RATOVIMA 

                                         1912 – 1913  i 1914 – 1916. 
                            
          RAKOVIĆ Draga RADOSAV, odlikovan srebrenom medaljom za hrabrost (iz Kolašinske brigade) 
ŽRTVE FAŠISTIČKOG TERORA 1941 – 1945.
                              
          RAKOVIĆ Radosava PAVLE, rođen 1929. godine u Bistrici. Poginuo od bombe na Sinjavini 1945. godine.
                                    
                                 PREDRATNI ČLANOVI KPJ IZ BISTRICE
                                
          RAKOVIĆ DUŠAN, rođen 1917. Primljen u KPJ 1938. godine. Zemljoradnik, star 21 godinu. Poginuo u NOB.
          RAKOVIĆ MILE, rođen 1910. Primljen u KPJ 1938. Student, star 28 godina.
          RAKOVIĆ MARINKO, rođen 1912. Primljen 1938. Zemljoradnik, star 26 godina. Poginuo u NOB. 
          RAKOVIĆ MILUN, rođen 1921. Primljen 1939. Zemljoradnik, star 18 godina. Poginuo u NOB.
 
                                NOSIOCI PARTIZANSKE SPOMENICE 1941.
                               
          RAKOVIĆ (Mileusnić) Radosava GROZDANA, rođena 1922. u Bistrici. 
          RAKOVIĆ Jakova MILE, rođen 1910. godine u Bistrici.
          RAKOVIĆ Jovana Jovanka, rođena 1917. u Bistrici.
 
                                RATNI RUKOVODIOCI I OFICIRI
                                
          RAKOVIĆ VASILIJE, unapređen u čin zastavnika ukazom od 01.11.1943. godine. Bio je rodom sa Zlatibora, a  Bistričane je smatrao kao najbliže svoje rođake. 
          RAKOVIĆ GROZDANA, stariji vodnik. Odlikovana ordenom za hrabrost, Odlukom Predsedništva AVNOJ-a od 06.12.1944. godine.
          
                                OBAVLJALI RUKOVODEĆE DUŽNOSTI U TOKU NOB-e:
                                
-          RAKOVIĆ MILE – komesar bataljona,
-          RAKOVIĆ MIRKO – zamenik komadanta bataljona,
-          RAKOVIĆ MARINKO – komandir čete,
-          RAKOVIĆ ĐOKO – komesar čete,
-          RAKOVIĆ GROZDANA – komesar čete,
-          RAKOVIĆ PETAR – komesar čete,
-          RAKOVIĆ NOVO – komesar čete.
 
          Partizani Mojkovačkog kraja borili su se i u drugim značajnim bitkama širom naše zemlje (bivše Jugoslavije). Neki su učestvovali i u oslobođenju Srbije i tamo dali svoje živote u borbama sa Njemcima, Bugarima i četnicima. Oni su se borili i ginuli na širokom prostoru od Zlatibora do Posavlja i od Niša do Drine. Među tim poginulima bila je i  JOVANKA RAKOVIĆ. 
          Inače, prema spisku stanovništva i broja članova domaćinstva na dan 13.07.1941. godine, prema podacima opštinskog odbora SUBNOR-a  u Bistrici je tada bilo 9 porodica RAKOVIĆ sa 55 članova. 

 

 

          Na ono malo ziratne zemlje u ovim kamenitim i brdovitim predelima Bistrice, sa obje strane rijeke Tare, u proteklom ranijem periodu osnovno zanimanje ovih gordih seljaka, a među njima i RAKOVIĆA, bila je zemljoradnja i stočarstvo.

          No i pored ovih mukotrpnih svakodnevnih poslova, ovi hrabri Bistričani morali su odoljevati raznim pritiscima i ucenama svakakvih mnogobrojnih ugnjetača i sebi krčiti svijetli put za svoj opstanak i bolju budućnost. Braneći svoju čast, obraz i svoje porodice, mnogi RAKOVIĆI su dali svoj život ne samo u Bistrici već i mnogim krajevima širom zemlje, a na braniku svoje otadžbine.

          Bili su to veoma vredni i ugledni domaćini, te časni, pošteni i hrabri građani, uvažavani, cenjeni i poštovani  u celom ovom kraju, pa se zato i svi njihovi potomci sa njima mogu uvek dičiti i ponositi.

          Odmah nakon izbora rukovodstva KPJ za Crnu Goru na oblasnoj Konferenciji u Podgorici 31.10.1920. godine, pored ostalih i MALIŠA RAKOVIĆ među prvima pristupa Pavlu Žižiću i bogoslovu Milovanu Anđeliću iz Polja i postaje idejni istomišljenik  gdje radi na širenju Komunističke i revolucionarne ideje u Mojkovačkom kraju.

          LAZAR RAKOVIĆ je učestvovao u ometanju i razbijanju raznih skupova koje bi organizovale vladine organizacije  ili JRZ. Bila je to jedna od metoda političke borbe i političkog djelovanja KPJ, kako bi se razbili i omeli razni skupovi koje bi organizovale vladine organizacije poput onih 1937. i 1939. godine u Bijelom Polju i Mojkovcu, a koje su Komunisti uspješno razbili.

          MILOVAN RAKOVIĆ je imao pilanu u Bistrici. Njegova kćer Milenka udata je za Jankovića u Kruščiću. Milovan se pominje u knjizi Mihaila Lalića ''Prvi sneg'' (str.157) gdje se kaže da je bio jedan od onih ''četnika'' što su hranili i municijom pomagali partizane. Od  kraja septembra 1943. godine do aprila 1944. godine u Mojkovcu i Poljima stvarana je čvrsta i istinska narodna vlast u vidu seoskih i opštinskih  narodno-oslobodilačkih odbora. Za člana izvršnog odbora NOO u Poljima  pored ostalih izabran je i Milovan Raković, iz Bistrice.

          Dana 30.11.1942. godine kada su četnici Alekse Vukovića napali bajtu gerilaca u Bistričkim Vodama, sa namerom da ih potpuno likvidiraju, Milovan Raković je zovnuo nekog po imenu i rekao ''Odoše naši u Bistre Vode''. Time je alarmirao gerilce da izađu iz bajte i zauzmu položaje, što su oni i uradili i time izbjegli sigurno uništenje koje su im četnici spremali,

          ĐORĐIJE RAKOVIĆ u grupi sa još tri Đorđija: Grdinićem, Ćorićem i Tomovićem, 20. oktobra 1941. godine je od Bijelog Polja preko sela Kruševa sa desetak boraca napadao obezbeđenje drvenog mosta preko rijeke Lima na Ribarevinama  kojeg je trebalo zapaliti i porušiti, a njegovo obezbeđenje koje je bilo sastavljeno od okupatorskih vojnika ili njihovih pomagača likvidirati i uništiti.

          RADOSAV RAKOVIĆ je krajem 1941. godine izabran za seoskog odbornika u selu Bistrica. Bio je u Kolašinskom zatvoru. Računa se da je kroz taj zatvor prošlo oko 3000 zatvorenika. Najveće stratište je bilo na Brezi kod Kolašina. Tamo su ubijali partizane iz svih krajeva Crne Gore, a tu je streljan i Radosav Raković iz Mojkovačkog kraja.

   Pre 1940 godine tj. pre II. svetskog rata, tadašnji režim je izdao naredbu o masovnom hapšenju članova KPJ. Mnogi uhapšeni članovi su sprovedeni u logor u Smederevsku Palanku. To su uglavnom bili oni članovi koji su se javili na ''vojnu vežbu''. Među onima koji se nijesu mogli lako zavarati bio je i Mile Raković, koji je decembra 1940. godine prešao u ilegalstvo sa Vukmanom Kruščićem, Vukom Kovijanićem i dr.

Kada je čuo za direktivu za opšti ustanak Mile Raković je za tren oka sakupio svoj gerilski odred i odmah pošao za Bijelo Polje. Na putu prema Bijelom Polju pridružili su im se mnogi seljaci iz okolnih sela: Polja, Bistrice, Gojakovića i Dobrilovine, kao i mnogih drugih, pa je tako 21.08.1941. godine stvoren Poljski bataljon pod komandom Mila Rakovića i Jagoša Rabrenovića. Politički rukovodioc u bataljonu ''Aleksa Đilas'' krajem 1941. godine bio je Mile Raković, a bio je i na dužnosti zamjenika komesara bataljona. 
          Oko 80 boraca bataljona ''Aleksa Đilas'' učestvovalo je 01.12.1941. godine u napadu na Pljevlja, gdje je učestvovao Komski bataljon koji je brojao ukupno 641. borca. To je bio najveći bataljon u Odredu koji je imao 3.690 partizana i bio najveća partizanska vojna formacija u Jugoslaviji u prvoj godini rata.
          Borci Lipovske i Kolašinsko-rečinske opštine činili su treću četu Komskog bataljona. Ova četa je imala 250 boraca, a njen komesar,  bio je Mile Raković. 
          Krajem februara i početkom marta 1942. godine Mile Raković je učestvovao u više okršaja u napadima četnika na Polja i Mojkovac, na Večerinovcu, Katunskom brdu i drugim mestima. 
          Kada su četnici i Italijani napadali na slobodnu teritoriju udarna četa Mila Rakovića organizovala je odbranu na Borovoj i Goveđoj glavi, gdje su napadali četnici od Koprova brda i Studenaca.
          Kada su četnici pošli na juriš na prvu četu bataljona ''Aleksa Đilas'' svi borci iz čete su iza svojih zaklona otvorili vatru. Tu je poginuo Milutin Lakićević. Pošto su četnici dobijali pojačanja partizani su se morali povući prema Ćorovom vrhu, a pošto ubijenog Lakićevića nijesu mogli izvući  bez velikih gubitaka, morali su ga tu ostaviti, a Mile Raković i Jagoš Rabrenović su sa njega skinuli pištolj, kratki kaput, sat i torbicu sa dokumentima,  kako se neprijatelj ne bi mogao dokopati  ili  dočepati tih stvari.  
 

                          VII.   R A K O V I Ć I

             IZ  MOJKOVAČKE  BISTRIC

 

          Jedno bratstvo RAKOVIĆA sada živi u Poljima Mojkovačkim (nekada Kolašinskim). Ne zna se tačno od koga su nastali, ali prema nekim predanjima vode porijeklo od starosedelaca, pre dolaska starih Slovena na Balkansko poluostrvo (Sasi, Mataguži i dr.)

          Vojin (Vojo) Raković iz Bistrice, koji je živeo u Bijelom Polju, istraživao je ovo bratstvo i nešto o tome pisao, ali ja nisam bio u mogućnosti doći do tih njegovih podataka, jer je on u međuvremenu umro, a njegovi potomci mi nisu mogli dati na uvid taj materijal, jer su ga navodno ustupili istraživaču Milisavu Lutovcu iz Beograda,  tako da nisam mogao doći do nekih pouzdanijih podataka o njihovom poreklu, pa ću se kod ovog bratstva uglavnom osloniti na neka usmena predanja o nastanku ovog bratstva RAKOVIĆA.

          Nije utvrđeno da li su nastali od rudara Sasa u XII. ili XIII. vijeku za vreme kralja Uroša, ili od Latina (Italijana) zvanih Macure.

          Moguće je takođe,  da potiču i od KUREPA,  od kog bratstva potiču četiri porodice Perovića u Tušini.

          Perovići su se počeli prezivati ovim prezimenom oko 1880. godine. Oni smatraju da su Kurepi doselili iz Kuča, što je po meni i najverovatnije, a njihovo iseljavanje pada u davna vremena. Neki Antonije Kurep gradio je sa vojvodom Kozlinom crkvu (u Drobnjaku). Priča se da je podignuta još za vrijeme Nemanjića, kao i most na Bukovici kod Borove Glave, koji se još zove Kurepski most.

          Okolo je bila velika prašuma, te su njihove žene strahovale od divljači, pa su Kurepi doveli pomoću čunkova, vodu u kuće.

          Samo oni u Drobnjaku slave MRATINJDAN.

          Od  Kurepa su Dajovići u Jezerima, Šabovići u Nikšiću, Janjuši u Srbiji, RAKOVIĆI u Bistrici, Veselići kod Prijepolja, a verovatno i Peruničići u Maoču kod Pljevalja.

          Krajem XVIII. vijeka bile su samo dvije kuće Kurepa  i to nekog Dragića i bratanca mu Koste. Oni su se preselili u Bijelu. Bili su u stalnoj zavađi sa Nikšićkim Turcima. Dragić je ubio sedamnajest Turaka  i oni se povrate na Borovu Glavu. Turci im, pod komandom Čengića, popale kuće1830. godine. Dragić tom prilikom ubije dva Turčina, ali ih Turci uhvate i posijeku i njega i Kostu, tako da od Koste nije ostalo potomstva, a od Dragića su današnji Perovići.

          Godine 1909. nabrajali su svoje pasove:  Miloš, rođen 1863. – Milutin – Radoš – Dragić. Od toga vremena do kraja XX. vijeka  mogli su imati još najviše pet koljena.

          Ne može se utvrditi vrijeme, ni način njihova razbrašćivanja. Kurepi su se razvili u mnoge ogranke i iselili se iz Drobnjaka (sem Dajovića), koji i danas žive u Drobnjacima.

          Od Kurepa su i iseljeni Adamovići u Grančarevo kod Bijelog Polja i dr.

    Za ovo bratstvo RAKOVIĆA u Potarju (nekadašnjoj Mušovića Bistrici), tvrdi se da je njihov rodonačelnik Rako Bošković, koji je imao tri sina: Nikolu, Mika i Jovicu.

                             VI.     R A K O V I Ć I

          U svojem naučno-istraživačkom radu ''KUČI'', Jovan Erdeljanović je zabilježio da su: Nucovići, Nikići i Pajovići poreklom iz Kastrata, te da su se najpre naselili u mestu Selcima, a otuda kasnije došli u Kuče. U jedno vrijeme su se Kuči i Klimente zvali ''djevojačke kolače'' tj. na svadbe, a polazili su se i o slavama. Bili su to Malisori, što znači Brđani, a Nikići i Pajovići su živeli u velikom prijateljstvu, što nije išlo u prilog Turskim vlastima u Skadru, pa ih posvadiše oko pograničnih planina, o koje su se otimali sve do skorašnjih dana. Kada ih zavadiše, Turci su bili sigurni da ne može doći do sloge među ovim silnim plemenima, niti do kakve zajedničke akcije protiv Turske vlasti.

          Ostala bratstva u Kastratima novijeg su porijekla. Njihov se predak, po predanju Kastrata, zvao Dedli. Ne zna se tačno zašto je došao u Kastrate. Neki kažu da je pobjegao iz Kuča zbog ubistva, a da je bio brat Drekalov. Međutim, u Kučima se priča da Drekale nije imao brata.

          Jovan Cvijić, Petar Šobajić i Andrija Jovićević u svojim istraživačkim radovima navode ( po Marjanu Bolici),  a to potvrđuje i Marko Miljanov, da su:  Klimenti, Kastrati, Hoti, Škrelje, Grude i Beriše u zajedničkom srodstvu  i da se smatraju bližnjima te da svi ovi Malisori slave zajedničku slavu NIKOLJDAN.

          Kaluđerovići u Zeti vode jednim dijelom  porijeklo iz Klimenata i dijele se na: Balijaše, RAKOVIĆE, Mijatoviće, Mirkoviće,  Boljeviće, Musiće, Mačkoviće i Mustafiće. Svi Kaluđerovići broje oko 45 kuća i slave SVETU PETKU (Naselja Srpskih zemalja IV, 149 – Andrija Jovićević – Malesija str. 69).

          Kaluđerovići u Bjelopavlićima su Gojakovi potomci. Jedan Gojakov sin je nosio veliku bradu pa su ga prozvali Kaluđer. On je imao pet sinova: Boška, Radula, Vuka, Vuja i vanbračnog Sekulu, kojemu je pravo ime bilo Maksim. Od njih su pet bratstava koja nose njihova imena: Boškovići, Radulovići, Vukovići, Vujovići i Sekulići – odnosno Maksimovići.

          Kaluđerovići, u Tuzima (1), u Sarajevu od 1952. (1) i Skadru od 1912. godine (20) kuća, rodom su iz stare Crne Gore sa Njeguša. Rođakaju se sa Petrovićima  iz Njeguša, a poznato im je da su rođaci i sa Kaluđerovićima u Zeti.

          U Knjizi ''Zeta i Lješkopolje'' – Andrija Jovićević kaže:

          Ganići u Rožajama su preseljeni iz Zete u Kuče, a onda u Rožaje, gde je preseljen i veliki deo Zećana.

          Godine 1879. u Golubovcima su živjele muslimanske porodice među kojima Musići (15) i Mačkići (3) koji su jedan rod sa Kaluđerovićima.

          U Golubovcima 1950. godine su živjele 4 porodice RAKOVIĆ, a u selu Gošići (Zeta) 1960. godine bilo je 6 kuća RAKOVIĆA. Isto tako u Matagužima 1952. godine živelo je 6 porodica RAKOVIĆA. Oni, Balijaši, Boljevići i Jankovići su ogranci većeg Zetskog bratstva Kaluđerovići.

          

        NIKO popa Marka RAKOVIĆA, rođen je u Grblju u selu Prijerade. Poginuo je u I. Svetskom ratu na Goriciju u Sloveniji. Bio je vrlo imućan i bogat čovek. Imao je tri sina: Mića, Vojina i Jova.

      

      SELO VLADNI (ORAHOVO) U ZETI

   

    Kaluđerovići su se nekada davno zvali Nikovići. Rođakaju se sa Božovićima, Vujanovićima, Markišićima, Đuraševićima, Pejakovićima. Još se zovu Sarapi, za koje se veli da su od Sarajeva. Postoje u Zeti od doba Crnojevića.

   

    RAKO Kaluđerović, kada je došao iz Ceklina (kod Cetinja) u Zetu, prozva se RAKOVIĆ, da bi zavarao Turke zbog krvne osvete. Bilo je to za vrijeme vladike Danila  1709. godine, tj. početkom XVIII. vijeka kada je bila istraga poturica.

     

      

                                                                                           

                                  V.    R A K O V I Ć I

    

          Prijeradi su malo brdovito selo, smešteno  na planinskoj kosi između Tivta i Budve. To selo je nekada pripadalo opštini Grbalj, dok je danas u sastavu Kotorske opštine.  Graniči se sa juga Bratešićem, sa jugo-istoka Golišom, sa sjevera Šišićem, a sa zapada Pelinovom i auto putem Budva – Kotor.

          Selo Prijeradi dobili su ime po svojim veoma vrijednim žiteljima, koji veliki dio svojih radnih obaveza urade prije svih stanovnika ostalih sela na ovoj teritoriji. Kuće u selu su razbacane, a  sve su izgrađene uglavnom pri strani u brdu.

          Naseljavanje stanovništva u ove predele Boko-Kotorske oblasti počelo je od ranije, a naročito je uslijedilo od 1427. godine, kada je Srpski despot Đurađ (Đorđe) Branković ostavio državu Zetu Stefanu Crnojeviću.

          Prema knjizi Boka (antropogeografska studija) od popa Save Nikićenovića, vidimo da je ta oblast i to naseljenje bilo razdijeljeno u četiri knežine i to: Lazarevića, Ljubanovića, Bojkovića i Tujkovića, te da je selo Prijeradi, pored sela: Bratešić, Gorović, Lastva i Prijevor, pripadalo knežini Ljubanovića.  Stanovništvo svih knežina je imalo skupove kod svojih sabornih crkava i strogo se držalo svojih narodnih običaja i svog Zakonika  koji se sastojao u 126 tačaka. To je bio jedini uslov da se očuva pravoslavlje na ovom prostoru, tako da je danas svo stanovništvo u ovim mestima uglavnom pravoslavne vere.  

          ''  Kod Svete Trojice u Pelinovu, kao i na ''Liškoj Glavici'' pa i u Podlastvi, kupile su se sve četiri knežine u ranija vremena, kad se što ticalo svega Grblja. Mrzak im je bio Mlečić i vazda su se njegovu uplivu opirali, jer su znali da on krnji prava i granice. Luštica, Budva i Paštrovići pokoravahu se već davno lavu Mletačkom, a Grbljani izdržavahu borbu za narodne svetinje čak do druge polovine XVII. vijeka ''.

          Stanovništvo se doseljavalo uglavnom iz Crne Gore, Hercegovine i Boke, bježeći ispred Turske najezde, zauzimajući tako skrovitija i sigurnija mesta za život i stanovanje.

          Tako se od XV – XVIII veka u Grblje doselilo iz Boke 19, Hercegovine 7, Albanije 1 i  Crne  Gore 57 bratstava  među kojima su  bili i  R A K O V I Ć I, koji su se doselili  verovatno iz Kuča.

           Ali ukoliko su tačni navodi popa Save Nikićenovića da su se tu RAKOVIĆI doselili do XVIII. vijeka interesantno je ovde napomenuti da je to bratstvo već postojalo u osamnajestom vijeku, te da su se tu neki od njih mogli nastaniti najverovatnije u vreme PRVE POHARE KUČA 1774. godine. Teško je ovde utvrditi od kojeg predhodnog plemena ili bratstva su nastali ovi RAKOVIĆI  s obzirom da sva bratstva i svi  stanovnici ovog sela slave svoju krsnu slavu Svetog ĐORĐA  (ĐURĐEVDAN), kojem je i crkva posvećena.

          U vreme pisanja svoje antropogeografske studije, pop Sava Nikićenović nabraja u Prijeradima ove porodice: Ivetići (6 kuća), Kneževići (5), Radovići (3), Kadija (2), Brdar (2), Nikodimović (6), Duletić (3), Mihailović (1), RAKOVIĆI (5), Vučković (2), Ljubanović (1), i Radonić-Governadurović (1). Svega je 12 bratstava, domova 37, kuća 38, a duša 137.

          Starosedeoci u Prijeradima bili su: Mirkovići, Ljubanovići, Ćeklići i Radonići.

                                                

 IV.    R A K O V I Ć I  - D U Č I Ć I

                                       

          Selo Dučići se nalazi na putu Podgorica – Kolašin, udaljeno  oko 15 kilometara od Podgorice, a predstavlja manji deo Kučke teritorije, što ustvari čini samo jedan zaseok ovog predela. Ime je dobilo po Duki, odnosno Duči Koste Gojkova.

          Pri samom početku nastanka sela, Dučići su imali priličan broj stanovnika, svrstanih uglavnom u tri prezimena, po Dučinim potomcima. Kasnije da bi mogli izgraditi svoju crkvu i formirati svoju četu u cilju sopstvene lične i duhovne odbrane, podijelili su se u više bratstava. Jedno od tih bratstava bili su i RADULOVIĆI (po Radulu Luke Maraševa) od  kojih se kasnije po Radulovom unuku RAKU Mirovu  formiralo bratstvo R A K O V I Ć I.

          Jedan deo Rakovih potomaka uzeo je prezime po selu Dučići i to prezime zadržao sve do današnjih dana, dok se drugi deo po RAKU prozvao Rakovići, tako da sada u  tom selu žive Rakovići – Dučići i Dučići – RAKOVIĆI.

          Neki od ovih Rakovića tvrde da su Staro-Kuči i da se negde oko sedamnajestog kolena od Raka susreću sa Mrnjavčevićima i verovatno potiču od vojvode Gojka Mrnjavčevića t.j. njegovog sina Nenada, (neki vele Jovana - Jova), čija je majka zazidana u temelje grada Skadra na Bojani, kako kazuje narodna pjesma ''Zidanje Skadra''.

          Među ovim Rakovićima ima i mišljenja da potiču od Nemanjića, a veliki narodni dobrotvor, pregalac, pjesnik i naš najveći lirski  pisac Jovan Dučić (Zlatousnić), koji je takođe jedan od Rakovih potomaka, rekao je da su Dučići od Vladislavića  (vidi knjigu Savo Vladislavić).

          Ova bratstva Rakovića slave  SVETOG DIMITRIJA – MITROV DAN .

 

          RAKO Mirov, rođen je u Dučićima negde pred sami kraj XVIII. ili početkom XIX. vijeka tj. negde oko 1800. godine. Imao je sinove: Janka i Joka.

          Potomci Janka Rakova  zadržali su prezime Dučići – Rakovići,  dok su Jokovi potomci uzeli prezime RAKOVIĆI.

          JANKO Rakov je imao: Miljetu i Radovana.

          MILJETA Jankov je imao: Nikolu, Stevana, Miljića i Aleksu.

          NIKOLA Miljetin je imao samo jednog sina - Miljana.

          MILJAN  Nikolin, odselio se iz Dučića na Kosovo u mestu Vranići. Imao je kćer Radmilu rođenu 1923. godine i sinove: Božidara i Svetislava.

          BOŽIDAR Miljanov, rođen je 1925. godine. Poginuo je kao momak neženjen 1945. godine te tako nije ostavio svoje potomstvo.

          SVETISLAV Miljanov, Tel. 037-837-142. Rođen je 1928. godine. Sa suprugom Oliverom, koja je rodom od Prokuplja, živi u selu Milentija kod Brusa. Imaju dva sina: Dejana i Miljana.

          DEJAN Svetislavljev, rođen je 1960. godine. Nema djece.

          MILJAN Svetislavljev, rođen je 1962. godine. Ima dve kćerke: Mariju i Angelu.

          STEVAN Miljetin (1871-1918) imao je sina VLADIMIRA koji je rođen 1912, a koji verovatno nije imao muških potomaka, kao i njegova braća MILJIĆ i ALEKSA.

          RADOVAN Jankov, imao je sinove: Raka i Arsa.

          RAKO Radovanov, odselio se  1916. godine iz Kuča u Donji Nec na Kosovu. Prinudno je iseljen 1941. godine u Podgoricu. Ponovo se vratio 1945. godine u Donji Nec. Njegovi potomci žive u Đakovici i Podgorici, gde su se doselili 1972. godine Imao je sinove: Blaža, Jovana i Radovana, kao i kćeri: Jelu i Blagu. Jela je živela u Dobruši: Blaga je rođena u Dečanima 15.04.1923. godine. Jedno vreme je živela u Dobruši, a onda se preselila u Podgoricu, gde je za vreme II. svetsakog rata 26.12. 1943. godine streljana na Čepurcima.

          BLAŽO  Rakov nije imao muških potomaka.

DUŠAN-DUJO IVANOV RAKOVIĆ, rođen je 10. jula 1913. godine. Živeo je na ono malo ziratne zemlje, krčevine, koju je sam iskrčio i pretvorio u obradljivo zemljište u selu Jabučnu. Kasnije je, sa sinovima, kupio još jedno susedno imanje i tako proširio svoju imovinu. 

            Osim kćeri Blage koju je imao sa prvom ženom Stojom, sa drugom Vidnom – koja je rodom od Bukilića iz sela Požnja u Morači,  imao je još četiri sina, od kojih je najstariji Božidar umro još kao dijete od godine dana, a Blažo, Mirko i Milovan, odrasli su i osnovali svoje porodice. Blaga se udala za Svetozara (Cvela) Zavišića iz Berana. Živjeli su u Bijelom Polju. Imaju dva sina i dvije kćeri. Cvele je veoma mlad umro, a ona je nakon udaje svojih kćeri Ljubinke i Vesne, prodala kuću u Bijelom Polju i odselila se u Bačko Gradište, gde je živela  sa sinovima Draganom i Vasom, a nakon smrti 2008. godine sahranjena je u porodičnoj grobnici u Nikoljcu (Bijelo Polje).

          Dušan (Dujo) je sa svojim sinovima živio skromno, ali uvijek časno, pošteno i dostojanstveno. Bio je veoma ugledan, dobar i pravičan. Nikome se u svom životu nije zamerio, bio je uvijek vedar i nasmejan. Svakome je pomogao koliko god je mogao  i smatran je za jednog od najpoštenijih ljudi u tim krajevima. Kada su mu djeca odrasla otišla su ''trbuhom za kruhom'' od Podgorice do Subotice, pa je poslednjih petnajestak godina živio  sa Vidnom u novoj kući, koju je 1975. godine napravio njegov sin Mirko. 

          Sudbina je htjela da i on tragično izgubi svoj život, kao i njegov otac u 78. godini života i bi sahranjen pored njega 01. septembra 1991. godine. (umro je 31.08.1991). 

          BLAŽO DUŠANOV, 00382-20-636-784, 0038220-641-590. Rođen je u Jabučnu 1943. godine. Nakon odsluženja vojnog roka oženio se sa Darinkom (Galjovom) Zejak iz sela Lijeske, sa kojom je nekoliko godina živio u Jabučnu i sa njom imao dva sina i dvije kćeri. Ljubomira (Ljuba), Radomira (Rajka), Ljubinku udatu u Petriće na Ribarevini  i Ljilju udatu za Stanimira u Prijepolju. Godine 1969. odselio se u Podgoricu sa svojom porodicom. Zaposlio se najpre privatno, a posle kod trgovinsko-ugostiteljskog školskog  Centra, gde je radio sve do svoje smrti 26. marta 1992. godine. Isto kao i njegovu braću od strica Mića i Milorada, u svojim najljepšim godinama, smrt ga je zadesila, na radnom mestu, u restoranu ''RADOVČE''  u Podgorici.

          Umrije mlad u svojoj 49. godini života i bi dostojanstveno ispraćen od ogromnog broja građana Podgorice, njegovog rodnog mjesta i velikog  broja susednih sela, Bjelopoljske opštine, do njegove vječne kuće u selu Tustvo. Sahranjen je pored svog oca koji umrije samo nekoliko mjeseci prije njega, a ubrzo za njim u 78. godini života 04. januara 1994. godine umrije i tu bi sahranjena i njegova majka Vidna Raković, rođena 05. februara 1915. godine u selu Požnja u Gornjoj Morači.  

          LJUBOMIR BLAŽOV, 081-636-784,  081-641-590. Rođen je u Jabučnu, živeo je u Podgorici, a onda se preselio u Bečej, gde sada živi sa suprugom Ljiljom  iz Čuruga. Za sada imaju kćerku Radmilu. Bavi se pisanjem poezije, a 1993. godine izdao je i zbirku pjesama pod nazivom '' MORAM DA TI KAŽEM''. Za svoj književni rad dobio je nekoliko priznanja. Zapažen je i kao dobar pjevač narodnih pjesama. 

          RADOMIR BLAŽOV, 081-641-590. Rođen je i odrastao u Podgorici. I on se doselio u Bačko Gradište, gde se oženio Gordanom ( Gocom) Kudrić, sa kojom ima kćerku Nikolinu i sina OGNJENA. Radi kod vojske u Batajnici. Sada žive u Temerinu.

       MILOVAN DUŠANOV,  (TEL. O24-556-944, 024-42-429, 064-23-69-395) rođen je 01.04.1954. godine u Jabučnu. Nakon završene osmogodišnje škole u Tomaševu, oženio se Dragicom Krgović iz Lijeske (Tel: 063-75-67-590) -  (rođena 12.07.1954. godine). Od 1978. godine živi i radi u Subotici. Zaposlen u ŽTP – Subotica. Imaju dva sina: Milana i Dragoslava. 

          MILAN (Milovanov) RAKOVIĆ, (Tel: 024-551-840, 065-333-55-88) rođen je 13.07.1980. godine. Oženjen je Remeš Jasminom iz Subotice. Žive u Subotici. Imaju kćerku Sanju.

          DRAGOSLAV (Milovanov) Tel: 024-42-429, 062-49-46-49, rođen je 06.01.1984. godine. Živi u Subotici. Oženjen je Tanjom Milović iz Subotice.  Imaju sina  MILOŠA – koji je rođen 15. 04. 2010. godine u Subotici.

  MIRKO DUŠANOV RAKOVIĆ, rođen je 28. avgusta 1950. godine.  Telefon/fax: (021) 806-567, Mob: 064-16-29-671. Živi u Bačkom Gradištu kod Bečeja.
          Kao autor ovog teksta i knjige, ne bih o sebi mnogo pisao, jer bi me možda neko smatrao za velikog pričala i hvalisavca, pa bih to radije ostavio drugima da oni kažu koju riječ o meni i iznesu svoje mišljenje i zapažanje, kako nebih sam sebe do zvezda veličao i u zlato okivao, mada bih o sebi mogao bar tri velike knjige napisati, a da mi ostane još poneka rečenica ne upisana. Zato ću o sebi reći samo koju reč ukratko  jer :
                                  
                                       ''KO VJEČITO HOĆE DA ŽIVUJE, 
                                         MUČENIK JE OVOGA  SVIJETA''. 
 
          Reći ću samo da sam se rodio u selu Jabučnu, u kući mog oca Dušana (Duja) i majke Vidne,  na onoj malenoj krčevini, koju iz šume pretvori u njivu i livadu. 
          O svojoj mladosti, đačkim danima i drugim ljepotama svog djetinjstva mogao bih veoma mnogo pisati, ali se sa samo nekoliko riječi moram osvrnuti na one teške dane, posle II. svet. rata u onom posleratnom vremenu, gde je veliki deo stanovništva dobro zapamtio taj period, a mnogi moji  vršnjaci i svoje nezaboravno djetinjstvo. 
          Da znaju pričati, možda bi o meni najbolje rekli oni mnogobrojni visoki stoljetni hrastovi, obrasli mahovinom, na koje sam se kao vjeverica pentrao sa kakvom, obješenom o ramenu, prtenom vrećom ili torbicom, skidajući sa njih mahovinu za koju bih kasnije kupovao poneku knjigu, svesku ili olovku.  Takođe bi o meni veoma mnogo mogli reći i bezbroj onih bukovih, grabovih i hrastovih, već odavno natrulih panjeva, koji se na svakom koraku još mogu vidjeti po Majinoj Gori ili Retkovinama s lijeve i desne strane rijeke Ljuboviđe. 
          No, brzo prohuja i to vrijeme. Pješačeći dnevno po desetak kilometara završih osmi razred, u Tomaševu. Skupih nešto novca i pođoh u Podgoricu da učim neki zanat. Sreća me posluži te se upisah u srednju  trgovinsko-ugostiteljsku školu, završih je i stekoh dvije diplome pa se ubrzo zaposlih u Plužinama, a onda i armiju odslužih. Po dolasku iz JNA ponovo nađoh posao u Bijelom Polju, gde stekoh još dve diplome.
          Oženih se Stevkom (Brankovom) Rajević iz Korita ( rođ. 01. 11. 1952. godine), upisah vanredne studije i tako malo po malo, iz mjesta u mjesto, preko Prijepolja i Užica stigoh do Bačkog  Gradišta, gde napravih još jednu kuću i savih porodično gnjijezdo. Sinovi Dragan i Ivan odrastoše, a kćerka DRAGICA se udade za Zorana Novakovića u Čurugu, gde sa njim ima: Natašu, Zoricu i Neđeljka. Tel. (021) 833-432.  
          I tako, da više ne nabrajam jer bi to značilo ''trla baba lan,  da joj prođe dan''. 
Penzionerske dane pomalo skraćujem  čitajući poneku knjigu i ponešto pišući, i ako nisam baš od pera, a kada dođu lijepi i topli dani onda polako prošetam sa unučadima, pored rijeke Tise, sa blinkerom u ruci - eto samo toliko da ubijem dosadu....
          DRAGAN MIRKOV, rođen je 14. 09. 1972. godine u Prijepolju. Nakon Prijepolja nekoliko godina je živio u Bačkom Gradištu, gde je i odrastao, završio školu u Bečeju i Novom Sadu, oženio se i sa  suprugom Savkom rođenom Janković ( rođena 10. 11. 1969. god.) odselio u Jabučno  na očevo imanje. Žive u Bijelom Polju – Telefoni: (084) 484-457, Mob. 069-531-314, 069-823-122. Zaposlen je u SUP Bijelo Polje. Za sada ima kćerke: Draganu rođenu 27. 10. 1993. godine (na Svetu Petku), Snežanu rođenu 17. 01. 1995. godine,  Maju rođenu 02. maja 2000 godine, Vukašina rođenog 26. 11. 2011. godine i Filipa rođenog 16. 11. 2012. godine.
          Godine 1998. imao je sina DUŠANA kojeg je izgubio 1999. godine (umro  u kliničkom centru u Beogradu). 
          IVAN MIRKOV, radi u svom preduzeću ''RAKOVIĆ PREVOZ'', a  vrši prevoz putnika u drumskom saobraćaju, 021-806-567, Mob. 064-161-55-45, 064-16-29-671. Rođen je 20. 08. 1983. godine u Senti. Završio auto limarski zanat u Bečeju i Temerinu. Ime je dobio po prađedu Ivanu. Oženjen je Marinom (Majom) Kovačević, rođenom 26. 09. 1983. godine u Bijelom Polju, sa kojom ima kćerku IVANU – rođenu 03. jula 2006. godine u Novom Sadu i sina NEMANJU – rođenog 24. decembra 2008. godine u Novom Sadu.  Živi kod roditelja u Bačkom Gradištu – ul. Dože Đerđa br. 88.